آزمایش نیتروژن اوره‌ ی خون

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) اطلاعات مهمی را در مورد عملکرد کلیه ها نشان می دهد. آزمایش BUN مقدار نیتروژن اوره را که در خون شما وجود دارد اندازه گیری می کند.
نیتروژن اوره ی خون (BUN) نوعی آزمایش خون است که به عنوان نشانه ای از عملکرد کلیه به کار می رود. این آزمایش بخشی از پانل متابولیک جامع است که برای غربالگری سلامت افراد انجام می شود. همچنین، این تست برای نظارت بر نارسایی کلیه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
نیتروژن اوره ی خون از شکسته شدن پروتئین ها ایجاد و به وسیله ی کلیه از خون پاک سازی می شود. مقدار بالاتر از حد نرمال آن نشان دهنده ی نقص در عملکرد کلیه است.
نیتروژن اوره ی خون (BUN) چیست؟
نیتروژن اوره محصولی زائد از متابولیسم سلولی است. پروتئین از طریق مصرف غذا وارد بدن می شود، از روده وارد جریان خون می شود و توسط سلول های سرتا سر بدن مورد استفاده قرار می گیرد. سلول ها، پروتئین را تجزیه و آمینواسید تولید می کنند تا برای سنتز پروتئین های مورد نیاز برای فرایند های مختلف بدن استفاده شوند. این فرایند باعث تولید محصول جانبی آمونیاک می شود که حاوی نیتروژن است و به جریان خون آزاد می شود. کبد& آمونیاک را به اوره تبدیل می کند تا سمّیت آن را کاهش دهد و آن را به خارج از خون منتقل کند. اوره توسط کلیه از خون فیلتر می شود. در شرایط طبیعی، مقدار معینی اوره تولید و از طریق کلیه به ادرار ترشح می شود؛ بنابراین، مقدار نیتروژن اوره ی خون یا& BUN ثابت است. اگر کلیه ها آسیب ببینند و نتوانند عملکرد خود را به درستی انجام دهد، اوره و نیتروژن موجود در آن به طور کامل از خون فیلتر نمی شود و در خون افزایش پیدا می کند.
هدف از انجام آزمایش BUN
هدف از این آزمایش بررسی عملکرد کلیه ها است. همچنین، این تست به تشخیص بیماری های کلیوی و نظارت بر تأثیر دیالیز و سایر درمان های مرتبط با آسیب و بیماری کلیوی نیز کمک می کند.
نتایج آزمایش BUN
& محدوده نرمال: 20-6 میلی گرم

این آزمایش مقدار نیتروژن اوره را در خون اندازه گیری می کند. سطوح بالا یا پایین اوره، نشان دهنده ی وجود مشکلی در سلامتی است. بیماری هایی که کلیه ها یا کبد را تحت تأثیر قرار می دهند، می توانند میزان اوره را در خون تغییر دهند. کبد ممکن است اوره ی بسیار زیادی تولید کند یا کلیه ها نتوانند این ماده ی دفعی را از خون فیلتر کنند که هر دو حالت باعث افزایش سطح اوره در خون می شود. سطوح بالای اوره ی خون در افرادی که خون ریزی گوارشی دارند، رژیم غذایی غنی از پروتئین دارند، دچار عفونت یا کم آبی بدن هستند، دیده می شود. به طور کلی افزایش سطح نیتروژن اوره خون در شرایط زیر دیده می شود.

& & & اختلال در عملکرد کلیه
& & & نارسایی احتقانی قلب
& & & انسداد مجاری ادراری
& & & شوک
& & & حمله ی قلبی که اخیراً اتفاق افتاده است
& & & کم آبی بدن
& & & رژیم غذایی پُر پروتئین
& & & خون ریزی دستگاه گوارش

بیماری یا آسیب کبدی قابل توجه می تواند تولید اوره را کاهش دهد که باعث کاهش غلظت اوره در خون می شود.& سطوح پایین اوره در افرادی که نارسایی کبدی دارند، خانم های باردار یا کسانی که بدن بسیار هیدراته (پرآبی) دارند، مشاهده می شود.
بیماری های زمینه تأثیرگذار بر سطح اوره خون
دیابت و فشارخون بالا دو نوع بیماری هستند که بر عملکرد کلیه ها تأثیر می گذارند؛ بنابراین، نمونه ی خونی برای بررسی اوره جهت نظارت بر سلامت کلیه ها و اثربخشی درمان در افرادی که دچار بیماری کلیوی شده اند، جمع آوری می شود.
تجویز آزمایش نیتروژن اوره قبل از سایر آزمایش ها
این آزمایش، قبل از آزمایش های تصویربرداری مثل توموگرافی کامپیوتری (CT اسکن) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRTs) که در آن رنگ های کنتراست می تواند باعث آسیب کلیوی شود، تجویز می گردد.
آزمایش نیتروژن اوره ی خون همراه با آزمایش کراتینین
آزمایش اوره ی خون با آزمایش کراتینین برای ارزیابی عملکرد کلیه ها، نظارت بر افراد مبتلا به نارسایی یا نقص عملکرد حاد و مزمن کلیه انجام می شود. وقتی این دو آزمایش به عنوان بخشی از پانل متابولیک جامع تجویز می شوند، می توانند سلامتی کلی افراد را بررسی کنند.
محدودیت های آزمایش BUN
تغییرات بزرگ و کوچک در نیتروژن اوره ی خون می تواند در نتیجه ی مصرف برخی داروها، تغییرات رژیم غذایی و شرایط هیدراتاسیون اتفاق بیفتد. وقتی سطح نیتروژن اوره ی خون خارج از محدوده ی نرمال است، پزشک برای ارزیابی بهتر و دقیق تر، آزمایش پاک سازی کراتینین و نسبت کراتیتین و BUN را نیز تجویز می کند.
نیتروژن اوره ی خون در کنترل دیابت
نارسایی کلیه از عوارض دیابت است. سطح نیتروژن اوره ی خون برای نظارت بر پیشرفت نارسایی کلیه ها ناشی از دیابت بررسی می شود. مصرف برخی دارو های دیابت که عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار می دهند، نیز سطح اوره خون را تغییر می دهند.