اختلال سیستم ایمنی در نقص ژن DOCK11

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، محققان موسسه تحقیقات سرطان کودکان سنت آنا، مرکز تحقیقات CeMM برای پزشکی مولکولی آکادمی علوم اتریش (ÖAW) و دانشگاه پزشکی وین در تلاش برای یافتن منشاء علائم گیج کننده در چهار کودک، یک بیماری کاملاً جدید که اختلالات خون سازی، سیستم ایمنی و التهاب را به هم مرتبط می کند را کشف کردند. این کشف زمینه را برای درک بهتر بیماری های مشابه فراهم می کند. یک نقص جدید شناسایی شده در ژن DOCK11 منجر به ناهنجاری در گلبول های سفید و قرمز خون می شود. این نقص ژن ابتدا در یک بیمار جوان از اسپانیا شناسایی شد، جایی که با وجود آزمایش های مکرر، هیچ توضیحی برای التهاب شدیدی که بر اندام های مختلف مانند کلیه ها، روده ها و پوست تأثیر می گذارد، یافت نشد. سپس پزشک معالج با CCRI سنت آنا تماس گرفت و نمونه خون بیمار را ارائه کرد و مرکز بین المللی پیشرو برای بیماری های نادر خون سازی و سیستم ایمنی علت را پیدا کرد.

سه بیمار دیگر با واریانت هایی در همان ژن

توالی یابی ژنوم بیمار نقص شدیدی را در ژن DOCK11 نشان داد، ژنی که قبلاً با هیچ بیماری انسانی مرتبط نبوده و در ارتباطات سلولی نقش دارد. یکی از بیماران از کاهش قابل توجه گلبول های قرمز رنج می برد و نیاز به تزریق خون منظم داشت. کم خونی اغلب با نقص ایمنی رخ می دهد، و اغلب، گلبول های قرمز خون خود فرد توسط اتوآنتی بادی هایی که سلول های خونی خود را هدف قرار می دهند، از بین می روند. اما در افراد سالم، این اتفاق نمی افتد. نقص DOCK11 منجر به اختلال در تشکیل سلول های خونی می شود که منجر به مکانیسم جدیدی برای کم خونی، کمبود گلبول های قرمز خون می شود.

DOCK11 سلول های T را کنترل می کند

نقش DOCK11 در انسان تاکنون کشف نشده بود. مطالعات قبلی اهمیت پروتئین را برای توسعه سلول های B در مدل های موش نشان داده بود. اکنون محققان نشان داده اند که تا حدودی سلول های B نیز در انسان های مبتلا به کمبود DOCK11 به درستی رشد نمی کنند و در همان زمان، سایر سلول های ایمنی به نام لنفوسیت های T بیش از حد فعال می شوند. به نظر می رسد این پروتئین در حفظ فعال شدن سلول های T در محدوده خاصی نقش دارد. این مهم است زیرا فعال شدن بیش از حد می تواند منجر به آسیب به بافت ها و اندام های اطراف شود، به خصوص در غیاب یک پاتوژن واقعی. ارتباط بین نقص سلول های T و استعداد ابتلا به بیماری های تومور در سایر نقص های ایمنی مشاهده می شود و در مورد کمبود DOCK11 نمی توان آن را رد کرد. اگرچه هنوز تمام جزئیات عملکرد DOCK11 شناخته نشده است، محققان گمان می کنند که پیوند سلول های بنیادی خون ساز می تواند این بیماری را درمان کند. این واقعیت که اکنون امیدی برای توسعه روش های درمانی وجود دارد، برای دانشمندان اهمیت بسیار ویژه ای دارد.