بازسازی حافظه و ادراک در طول چرخه قاعدگی

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، مطالعه جدیدی در موسسه ماکس پلانک برای علوم شناختی و مغز انسان و کلینیک دانشگاه در لایپزیگ، آلمان، نوسانات ریتمیک در سطح هورمون تخمدان در زنان در طول چرخه قاعدگی را با تغییرات در مغز مرتبط می کند. هورمون های تخمدان اثرات قابل توجهی بر مغز دارند و یائسگی زودرس ممکن است با افزایش خطر پیری سریع مغز و زوال عقل در آینده مرتبط باشد. با این حال، اثرات نوسانات هورمون تخمدان بر ساختار مغز در اوایل زندگی کمتر تعریف شده است. زیدو و ساچر در مطالعه فعلی خود نشان دادند که نوسانات هورمون های تخمدان بر انعطاف پذیری ساختاری در مناطق کلیدی مغز در طول سال های باروری تأثیر می گذارد.

برای انجام این کار، دانشمندان نمونه خون 27 شرکت کننده زن را جمع آوری کردند، از اولتراسوند برای ردیابی رشد فولیکول در تخمدان ها برای تعیین دقیق زمان تخمک گذاری استفاده کردند و از MRI با میدان فوق العاده بالا 7 Tesla برای بزرگ نمایی در زیرمنطقه های لوب گیجگاهی داخلی و هیپوکامپ استفاده کردند. به این دلیل که این نواحی با گیرنده های هورمون جنسی متراکم هستند و برای عملکرد شناختی، مانند حافظه اپیزودیک، حیاتی هستند. بر خلاف مطالعات قبلی، زیدو و ساچر مغز زنان را نه تنها در یک نقطه از زمان، بلکه در شش نقطه در طول چرخه قاعدگی بررسی کردند. این طرح طولی تغییرات پویا در هورمون های جنسی را نشان می دهد. در طول چرخه قاعدگی، استرادیول در نیمه اول چرخه افزایش می یابد و در حوالی تخمک گذاری به اوج خود می رسد، در حالی که پروژسترون در نیمه دوم چرخه غالب است.

استرادیول یکی از مهم ترین هورمون های جنسی در بدن زنان است و در حفظ سیستم تولید مثل مؤثر است. پروژسترون یکی دیگر از هورمون های جنسی کلیدی برای دستگاه تناسلی است که رحم را برای بارداری آماده می کند و اثرات تسکین دهنده، خواب آور، آرامش بخش و آرام بخش دارد. بنابراین، مانند جزر و مد، مغز زنانه با ریتم ثابتی از هورمون ها هماهنگ می شود که این مطالعه تحقیقاتی برای اولین بار آن را ترسیم می کند. محققان توانستند تعیین کنند که برخی از نواحی لوب گیجگاهی داخلی، که برای حافظه اپیزودیک و شناخت فضایی حیاتی هستند، تحت سطوح بالای استرادیول و پروژسترون پایین گسترش می یابند، یعنی این نواحی مغز خود را در هماهنگی با چرخه قاعدگی بازسازی می کنند. به طور کلی، مغز زنان هنوز به طور گسترده در علوم اعصاب شناختی مورد مطالعه قرار نگرفته است. حتی اگر هورمون های استروئیدی جنسی تعدیل کننده های قدرتمند یادگیری و حافظه هستند، کمتر از 0.5٪ از ادبیات تصویربرداری عصبی مراحل انتقال هورمونی مانند چرخه قاعدگی را تحت تاثیر قرار می دهند. برای شناسایی مکانیسم های زمینه ساز خطر و تاب آوری در برابر اختلالات سلامت روان، مانند افسردگی یا بیماری آلزایمر، نیاز به درک عمیق تری از نحوه سازگاری مغز زنان سالم با تغییرات وجود دارد.