بانک سلولی انستیتو پاستور ایران پیشرو در ارائه خدمات سلولی

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، بخش بانک سلولی انستیتو پاستورایران به منظور تهیه و نگهداری متمرکز رده های سلولی انسانی وحیوانی مورد نیاز محققین کشور و گسترش علوم و فنون سلولی-مولکولی و به ویژه علم بیوتکنولوژی در سال 1373 پایه گذاری شد. این بخش، جهت تأمین نیاز های سلولی مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشور تأسیس شده است.
بخش بانک سلولی از بخش های زیر ساختی و نسبتا جدید انستیتو پاستور ایران می باشد که خدمات منحصر به فردی در زمینه ارائه سلول های مختلف به محققین علوم پزشکی و تحقیقاتی کشور انجام می دهد.

& بالغ بر 400& نوع رده سلولی مختلف در بخش بانک سلولی نگهداری می شود
بانک سلولی انستیتو پاستور ایران در سال 1373 با 15 رده سلولی، تاسیس گردید. متعاقب آن، تا سال 1377، 35 سلول دیگر خریداری و به این مجموعه اضافه شد؛ با افزایش رده های سلولی، ماموریت های بخش نیز بیشتر گردید و آزمایشگاه هایی نظیر آزمایشگاه های مایکوپلاسما، ایزوآنزیم، کاریوتایپینگ، که در ارتباط مستقیم با کار کشت و نگهداری سلولها می باشد، در بانک سلولی تاسیس شد. در حال حاضر حدود 400 نوع رده سلولی و بالغ بر 20،000 ویال سلولی در بانک سلولی وجود دارد. متاسفانه با اعمال تحریم ها علیه کشور، امکان تهیه رده های سلولی به طور مستقیم از خارج از کشور وجود ندارد. با اتکا به ظرفیت داخلی بخش و با تکیه بر پرسنل مجرب، به منظور افزایش ذخایر و تنوع سلولی، سلولهای مختلف از بافتهای مختلف انسانی و حیوانی جداسازی، و پس از ارزیابی های لازم، به لیست کلکسیون بانک سلولی انستیتو پاستور ایران اضافه می شود. با توجه به ظرفیت بالای بخش بانک سلولی، بسیاری از محققین کشور جهت حفظ و نگهداری سلول های حاصل از پروژه های تحقیقاتی خود، آنها را به بخش بانک سلولی اهدا کرده که این موضوع نیز باعث افزایش غنای کلکسیون سلولی کشور گردیده است. رده های مختلفی از سلولهای انسان، خرگوش، موش، رت، گیاهان و حشرات در بانک سلولی وجود دارد.
بانک سلولی و سلول های موجود در آن، به عنوان بازویی ارزشمند برای تحقیقات علوم پایه پزشکی کشور در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال، تحقیقات بر روی تولید واکسن های انسانی و یا حیوانی، تحقیقات بر روی مدل بیماری ها، درمان بیماری های مختلف از جمله سرطان، مطالعه بر روی داروهای مختلف، وابسته به استفاده از رده های سلولی در شرایط آزمایشگاهی می باشد که این موارد، داشتن ذخایر سلولی را برای کشور برجسته می نماید. همچنین از نظر اصول اخلاق پزشکی باید در صورت امکان جایگزینی حیوانات آزمایشگاهی با رده های سلولی در تحقیقات صورت بگیرد و این موضوع، اهمیت حفظ، گسترش و نگهداری سلولها را در کشور چندین برابر کرده است.

ارتباطات گسترده علمی با محققان داخل و خارج کشور
بخش بانک سلولی، متشکل از 5 عضو هیئت علمی و 14 کارشناس می باشد که هر کدام از آنها با توجه به حوزه تخصصی خود، مشغول فعالیت هستند. یکی از فعالیت های مهم این بخش، ارائه خدمات مرتبط با کشت سلول است که& تعدادی از آزمایشگاه های تخصصی به طور مستقیم درگیر آن و تعدادی دیگر نیز، در حوزه مرتبط با تحقیقات سلولی مشغول به فعالیت می باشند؛ به عنوان مثال در آزمایشگاه نانو بیوتکنولوژی، نانو ذرات مختلف و داربستهای مهندسی بافت جهت دارو رسانی و درمان بافت های آسیب دیده طراحی و بکار گرفته می شوند. علاوه بر این، استفاده از نانوذرات پلیمری به عنوان نانوادجوانت به منظور ارتقای پاسخ ایمنی واکسنها نیز، در سالهای اخیر در دستور کار این آزمایشگاه قرار گرفته است. دو آزمایشگاه دیگر بخش، به طور تخصصی بر روی تمایز سلول های بنیادی به سلولهای دیگر، با استفاده از اعمال نیروهای مکانیکی و همچنین طراحی ساختارهای پرینت شده سه بعدی مشغول به فعالیت می باشند. همچنین آزمایشگاه بیومارکرهای سلولی، با هدف طراحی و بیان آنتی بادی های منوکلونال در حال فعالیت است.
ذکر این نکته ضروری است که با توجه به پتانسیل بالای علمی بخش بانک سلولی، توانسته ایم با ایجاد ارتباط با مراکز معتبر دانشگاهی و پژوهشی داخل و خارج از کشور، ارتباط سازنده ای را در جهت پیشبرد تحقیقات کشور ایجاد نماییم که حاصل آن، جذب اعتبارات پژوهشی مختلف، جذب دانشجویان کارشناسی ارشد، دکتری و پسا دکتری، و چاپ مقاله های متعدد ارزشمند علمی در ژورنالهای معتبر علمی دنیا می باشد.

کار کردن با سلول، هزینه بردار و پر استرس است
هزینه کشت، ذخیره سازی و نگهداری سلول ها بسیار بالا بوده و علاوه بر آزمایشگاه های مناسب، تجهیزات آزمایشگاهی و کارکنان مجرب، نیازمند مواد مصرفی زیادی است، که اکثر آنها وارداتی می باشند. از این رو هزینه تمام شده سلول را جهت ارائه به محققین کشور، بالا برده است. لازم به ذکر است قیمت وارادت یک ویال سلول به کشور (در صورت امکان و عدم وجود تحریم ها) بین 500 تا 700 دلار می باشد، در صورتی که در حال حاضر قیمت سلول های بخش بانک سلولی بطور میانگین حدود 12 میلیون ریال تعیین گردیده است.

تبدیل به مرکز بانک سلولی پیشرو در منطقه در صورت انجام حمایت های لازم
با توجه به ظرفیت های بالقوه بخش بانک سلولی و با بهره گیری از کارکنان مجرب، در صورت حمایت مسئولین، این امکان وجود دارد، بانک سلولی انستیتو پاستور ایران به عنوان بانک سلولی پیشرو در منطقه تبدیل گردد. همچنین این امکان وجود دارد که در صورت فراهم شدن زیر ساخت های لازم، با جداسازی سلول های دفاعی از بیماران و کشت آنها در آزمایشگاههای استریل، در همکاری با مراکز درمانی، از سلولهای اشاره شده جهت سلول درمانی بیماران مورد نظر استفاده شود.
امید است در آینده ای نه چندان دور، با بسترسازی های مناسب، جهش های بیشتری در ارائه خدمات، هدفمند شدن تحقیقات و همچنین افزایش تنوع سلولی بخش بانک سلولی صورت گیرد.