بررسی متابولیسم بدن با آزمایش های پنل جامع متابولیک

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، پنل متابولیک جامع (CMP) یکی از رایج ترین پنل تست های آزمایشگاهی است که چندین ماده مختلف در خون را اندازه گیری می کند. این پنل شامل 14 آزمایش است که اطلاعاتی در مورد سطح قند خون (گلوکز)، تعادل الکترولیت ها، مایعات بدن و همچنین سلامت کلیه ها و کبد فراهم می کند. پزشک با استفاده از پنل متابولیک جامع، اطلاعات مهمی در ارتباط با وضعیت فعلی متابولیسم بدن بیمار به دست می آورد، از این رو به آن پنل متابولیسم نیز می گویند. نتایج غیر نرمال این پنل نشان دهنده مشکلی در بدن است که باید برطرف شود.
پنل جامع متابولیک شامل 14 آزمایش است که اطلاعاتی در مورد سطح قند خون (گلوکز)، تعادل الکترولیت ها، مایعات بدن و همچنین سلامت کلیه ها و کبد فراهم می کند. موارد زیر در این پنل مورد بررسی قرار می گیرد:

1.گلوکز: منبع اصلی انرژی سلولهای بدن؛ برای استفاده بدن باید یک منبع ثابت وجود داشته باشد و سطح نسبتاً پایدار گلوکز باید در خون حفظ شود.
2.کلسیم: یکی از مهمترین مواد معدنی در بدن است. این ماده برای عملکرد صحیح عضلات، اعصاب و قلب ضروری است و در لخته شدن خون و تشکیل استخوان ها لازم است.
3.آلبومین: پروتئین کوچکی است که توسط کبد ساخته می شود و حدود 60٪ پروتئین کل خون را تشکیل می دهد.
4.پروتئین تام: آلبومین و همچنین سایر پروتئین های موجود در خون را اندازه گیری می کند. پروتئین ها عناصر مهم سازنده کلیه سلول ها و بافت ها هستند و برای رشد و سلامت بدن ضروری هستند.
5.سدیم: برای عملکرد طبیعی بدن، از جمله عملکرد عصب و عضله، حیاتی است.
6.پتاسیم: برای متابولیسم سلول و عملکرد عضلات حیاتی است و به انتقال پیام بین اعصاب و عضلات کمک می کند.
7.بی کربنات (Total CO2): به حفظ تعادل اسید و باز بدن (pH) کمک می کند.
8.کلرید: به تنظیم میزان مایعات در بدن و حفظ تعادل اسید و باز کمک می کند.
9.نیتروژن اوره خون (BUN): ماده زائدی که توسط کلیه از خون فیلتر می شود. با کاهش عملکرد کلیه، سطح BUN افزایش می یابد.
10.کراتینین: ماده زائد تولید شده در عضلات است که توسط کلیه ها از خون فیلتر می شود، بنابراین سطح خونی کراتینین به خوبی نشان می دهد که کلیه ها به خوبی کار می کنند.
11.آلکالن فسفاتاز (ALP): آنزیمی که در استخوان، کبد و سایر بافت ها وجود دارد. افزایش میزان ALP در خون معمولاً به علت بیماری کبد یا اختلالات استخوانی ایجاد می شود.
12.آلانین آمینو ترانسفراز (ALT, SGPT): آنزیمی که بیشتر در سلولهای کبد و کلیه یافت می شود. یک آزمایش مفید برای تشخیص آسیب کبدی است.
13.آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST, SGOT): آنزیمی که به ویژه در سلولهای قلب و کبد یافت می شود. همچنین یک آزمایش مفید برای تشخیص آسیب کبدی است.
14.بیلی روبین: یک رنگدانه زرد نارنجی، ماده زائدی که عمدتا توسط تجزیه طبیعی هم (Hem) تولید می شود. هِم جز a هموگلوبین است که در گلبول های قرمز خون (RBC) یافت می شود. بیلی روبین در نهایت توسط کبد پردازش می شود تا بتوان آن را از بدن خارج کرد.

هدف از آزمایش
هدف از CMP انجام یک ارزیابی گسترده از جنبه های مختلف رفاه فیزیکی است. با 14 اندازه گیری می تواند طیفی از ناهنجاری ها در قند خون، تعادل مواد مغذی و سلامت کبد و کلیه را تشخیص دهد.
بسته به موقعیت، یک CMP می تواند به دلایل زیر استفاده شود:

تشخیص

پس از شروع علائم اتفاق می افتد و فرآیندی است که برای تعیین علت استفاده می شود. از آنجا که شامل مجموعه ای از اندازه گیری ها است،CMP ممکن است در تشخیص بسیاری از انواع مختلف علائم تجویز شود.
غربالگری

تلاش برای یافتن مشکلات سلامتی قبل از بروز علائم است. CMP ممکن است به عنوان بخشی از یک معاینه بهداشتی معمول برای جستجوی نشانه های مشکلات اساسی تجویز شود.
نظارت

فرآیند ارزیابی چگونگی تغییر وضعیت بیمار است. می توان از CMP برای مشاهده اینکه آیا سطوح تست در طول زمان، از جمله پس از درمان، بالا می رود یا کاهش می یابد، استفاده کرد. این آزمایش همچنین می تواند عوارض جانبی دارو ها را بررسی کند، به ویژه آن هایی که پتانسیل تأثیرگذاری بر کبد یا کلیه ها را دارند.