تشخیص آزمایشگاهی آمبولی ریوی

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، آمبولی ریوی یا& Pulmonary Emboli (PE)، انسداد ناگهانی عروق ریه است؛ این انسداد معمولاً به وسیله لخته خونی است که از ورید پا به ریه حرکت کرده است.
آمبولی ریه، وضعیتی وخیم است که می تواند منجر به موارد زیر شود:
•آسیب به بخشی از ریه به دلیل نرسیدن خون به بافت ریه، این آسیب ممکن است منجر به افزایش فشارخون در شریان ریوی گردد.
•کاهش سطح اکسیژن خون
•آسیب به ارگان های دیگر بدن به دلیل فقدان اکسیژن
•اگر لخته خون بزرگ یا متعدد باشد، می تواند منجر به مرگ شود.

علائم و نشانه های آمبولی ریه
علائم و نشانه های ماژور
نشانه ها و علائم آمبولی ریوی شامل تنگی نفس بدون دلیل مشخص، مشکلات تنفسی، درد قفسه سینه، سرفه یا سرفه خونی است. همچنین آریتمی (ضربان قلب نا منظم) نیز می تواند نشان دهد که فرد آمبولی ریوی دارد.
گاهی اوقات تنها علائم و نشانه ها مربوط به لخته وریدی عمقی هستند. این علائم شامل تورم در پا، تورم در طول یک ورید در پا، درد یا حساسیت در پا، احساس افزایش گرما در منطقه ای از پا که دچار ورم یا حساس به لمس شده و پوست ناحیه قرمز یا بی رنگ است.
و در آخر اینکه ممکن است علائمی مشاهده نشود!

علائم و نشانه های مینور
بعضی از افرادی که آمبولی ریوی دارند احساس اضطراب، ترس، سرگیجه یا غش، تنفس سریع، عرق کردن یا افزایش ضربان قلب دارند.

تست های آزمایشگاهی تشخیص آمبولی ریوی
تست های تشخیصی روی بیماران دارای علائم مشکوک به آمبولی ریوی، جهت تائید یا رد تشخیص، یا تا زمانی که تشخیص جانشین& دیگری پیدا شود، انجام می گردد.
یافته های آزمایشگاهی معمول غیراختصاصی هستند و در زمینه آمبولی ریوی کمکی نمی کنند ولی ممکن است که تشخیص دیگری را پیشنهاد کنند. در تشخیص آمبولی ریوی، علاوه بر بررسی های انعقادی، موارد زیر بررسی می شوند:
•نقص آنتی ترومبین III
•نقص پروتئین C یا پروتئین S
•ضد انعقاد لوپوسی
•هموسیستینوری
•نئوپلاسم نهفته
•بیماری های بافت همبند
در این قسمت، از این میان به بررسی آزمایش پروتئین C یا S می پردازیم.
سیستم پروتئین C- پروتئین S مهارکننده ای مهم برای سیستم انعقادی است. پروتئین C، فاکتور 8 و 4 را مهار می کند و فعالیت مهاری پروتئین C& توسط پروتئین S افزایش می یابد. نقص این پروتئین ها می تواند منجر به بروز خود به خودی ترومبوز داخل وریدی شود و نیز اشکال ناکارآمد این پروتئین ها منجر به وضعیت انعقادی افزایش یافته می شوند. علاوه بر این، 50% وضعیت های انعقادی افزایش یافته به سبب وجود فاکتور 5 انعقادی مقاوم به مهار شدن با پروتئین C است.
سنجش پروتئین C باید هم زمان با سنجش پروتئین S انجام گیرد زیرا کاهش فعالیت پروتئین C ممکن است به دلیل کاهش پروتئین S باشد. همچنین مقاومت به پروتئین C نیز باید سنجیده شود. برای سنجش پروتئین C و S، نیازی به ناشتایی نیست.

یافته های طبیعی
پروتئین S
۶۰-۱۳۰ درصد فعالیت طبیعی

پروتئین C
۷۰-۱۵۰ درصد فعالیت طبیعی
سطح این پروتئین با افزایش سن، کاهش می یابد. سطح پروتئین C در خانم ها پایین تر است.

سطوح کاهش یافته پروتئین C و S در موارد زیر مشاهده می شود:
•نقص مادرزادی پروتئین C و S
•انعقاد داخل عروقی منتشر
•وضعیت هایپرکواگولوپاتی
•آمبولی ریوی
•ترومبوز وریدی
•ترومبوز شریانی
•نقص یا کمبود ویتامین K
•بدخیمی
•بیماری های اتوایمیون
•التهاب
•نکروز پوستی القاشده به وسیله وارفارین

عوامل مداخله کننده در بررسی پروتئین C و پروتئین S
عوامل زیر می توانند در این بررسی مداخله داشته باشند:
•وضعیت بعد از جراحی
•بارداری
•استفاده از هورمون های جنسی اگزوژن
•غلظت سیترات در لوله جمع آوری نمونه
•وضعیت های همراه با لخته سازی فعال از قبیل DVT
•دارودهای کاهنده پروتئین های C و S شامل مهارکننده های ویتامین k

&

& سایر بررسی های آزمایشگاهی که بطور بالقوه می توانند در بررسی آمبولی ریوی مفید باشند:
•تست D- دایمر
•سطح آلبومین ایسکمی اصلاح شده
•شمارش گلبول سفید
•گاز های خون شریانی
•سطح تروپونین سرم
•پپتید ناتریورتیک مغز