حل معمای 70 ساله در مورد اسکیزوفرنی

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، اسکیزوفرنی یک اختلال مزمن سلامت روان است که باعث می شود افراد مبتلا فکر، احساس و درک جهان را متفاوت از جمعیت عمومی داشته باشند. مشخصه آن دوره های جنون است که معمولاً همراه با توهم یا هذیان است.
ادعای دانشمندان موسسه توسعه مغز لبیر که یک معمای 70 ساله اسکیزوفرنی را حل کرده اند. دانشمندان که دهه ها با این معمای ۷۰ ساله دست به گریبان بوده اند، دریافتند که ماده شیمیایی دوپامین در مغز با ابتلا به اختلال اسکیزوفرنی ارتباط دارد.
روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی یک اختلال روانی است که با دوره های مداوم یا عود کننده روان پریشانه مشخص می شود. علائم اصلی آن شامل توهم، هذیان و اختلال تفکر است. علائم دیگر این اختلال عبارتند از کناره گیری اجتماعی، کاهش ابراز عواطف و بی تفاوتی. علائم این بیماری به طور معمول تدریجی بروز پیدا می کنند و در اوایل بزرگسالی آغاز شده و در بسیاری از موارد هرگز به طور کامل برطرف نمی شوند. برای تشخیص این اختلال، هیچ آزمون عینی مشخصی وجود ندارد و پزشک یا روانشناس بالینی باید بر اساس رفتار مشاهده شده از بیمار و سوابق او بیماری را تشخیص دهد.
محققان با بررسی بیان ژن ها در بخشی از مغز به نام "هسته دمی"(caudate nucleus) که با تصمیم گیری احساسی مرتبط است، به شواهد فیزیکی دست یافتند که نشان می دهد سلول های عصبی نمی توانند به طور دقیق سطوح دوپامین را کنترل کنند. آنها همچنین مکانیسم ژنتیکی را کشف کردند که جریان دوپامین را تنظیم می کند.
دنیل آر. وینبرگر (Daniel R. Weinberge)، مدیر موسسه لیبر و از نویسندگان این مطالعه می گوید: تا به امروز، دانشمندان قادر به رمزگشایی این موضوع نبودند که آیا پیوند دوپامین یک عامل ایجاد کننده اسکیزوفرنی است یا تنها راهی برای درمان آن است. ما اولین شواهد را به دست آورده ایم که نشان می دهد دوپامین یک عامل ایجاد کننده در اسکیزوفرنی است.

اهمیت دوپامین
دوپامین بر بسیاری از عملکرد های بدن از جمله حافظه، حرکت، انگیزه، خلق و خو و دامنه توجه تاثیر می گذارد. به طور کلی، اعمال و فعالیت هایی که انتظار پاداش دارند، سطح دوپامین را در مغز افزایش می دهند. بسیاری از دارو های اعتیاد آور نیز با افزایش سطح دوپامین عمل می کنند.
دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که به عنوان یک پیام رسان شیمیایی عمل می کند و سیگنال هایی را بین نورون ها یعنی سلول های عصبی مغز جا به جا می کند تا بر فعالیت و رفتار آنها تاثیر بگذارد. دوپامین همچنین انتقال دهنده عصبی پاداش است که به ما امکان می دهد احساس لذت را تجربه کنیم.
کتر جنیفر اروین(Jennifer Erwin)، محقق این موسسه و یکی از نویسندگان مقاله، می گوید: یکی از عوارض جانبی عمده ی دارو های مورد استفاده برای درمان اسکیزوفرنی عدم احساس لذت و شادی است.
به طور نظری، اگر بتوانیم گیرنده دوپامین را به طور خاص با دارو ها مورد هدف قرار دهیم، می توان یک استراتژی جدید برای درمان اسکیزوفرنی ایجاد کرد که اختلالی در احساس شادی بیمار به وجود نمی آورد.
دانشمندان مدت هاست دریافته اند که سطوح غیرطبیعی دوپامین در اسکیزوفرنی، بیماری آلزایمر و سایر بیماری های عصبی روانی بسیار اهمیت دارد. این یافته ها نسلی از دانشمندان را بر آن داشت تا بررسی کنند که آیا عدم تعادل دوپامین با اسکیزوفرنی مرتبط است یا خیر و اگر پاسخ این سوال بله است، چگونه؟

بررسی مغز صد ها فرد فوت شده
محققان صد ها نمونه مغز متعلق به افراد فوت شده را که به موسسه لیبر اهدا شده بودند، مورد بررسی قرار دادند، برخی از این افراد اسکیزوفرنی داشتند و برخی دیگر که به اختلالات روانپزشکی مبتلا نبودند.
محققان تصمیم گرفتند بر روی هسته دمی تمرکز کنند، بخشی از مغز که برای یادگیری انجام رفتار های پیچیده به طور خودکار و شهودی و داشتن غنی ترین منبع دوپامین در مغز ضروری است.
علاوه بر این، آن ها در تحقیقات ژنتیکی بین المللی در مقیاس بزرگ، ناحیه ای از ژنوم انسان را که با خطر ابتلا به اسکیزوفرنی مرتبط است، بررسی کردند. وجود ژن های گیرنده پروتئینی پاسخ دهنده به دوپامین در این ناحیه نشان دهنده ارتباط بین دوپامین و اسکیزوفرنی بود.
نتایج این مطالعه به طور قطعی نشان دهنده این ارتباط نیستند، حتی اگر اکثر داده های ژنتیکی عملکرد گیرنده های دوپامین در خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را نشان دهند.
محققان موسسه لیبر پیشرفت های قابل توجهی در درک مکانیسم های زیربنای عوامل خطر برای گیرنده های دوپامین داشتند.
یافته های این مطالعه مجله "Nature Neuroscience" منتشر شد.
علت دقیق ابتلا به اسکیزوفرنی هنوز کاملا مشخص نیست. با این حال، این اختلال نیز درست مانند سرطان و دیابت یک بیماری واقعی است که از مبنای بیولوژیکی برخوردار است. تحقیقات و پژوهش ها درباره این بیماری همچنان ادامه دارد. با وجود این، دلایل احتمالی ابتلا به شیزوفرنی را می توان چنین برشمرد:
ژنتیک یا وراثت
ممکن است این بیماری از والدین به فرزند رسیده باشد.
شیمی مغز و مدار های آن
مغز افراد مبتلا به این بیماری احتمالاً نمی تواند انتقال دهنده های عصبی را کنترل کرده و مدار ها یا مسیر های مربوط به سلول های عصبی مؤثر بر رفتار و تفکر را تحت تأثیر قرار دهد.
ناهنجاری در ساختار مغز
بر اساس مطالعات، مغز برخی از مبتلایان به شیزوفرنی از ساختاری غیرطبیعی برخوردار است. این امر ممکن است از دلایل ابتلا به این بیماری به حساب آید.
عوامل محیطی
مواردی نظیر عفونت های حاد ویروسی، قرار گرفتن در معرض برخی سموم، مصرف بعضی مخدر ها نظیر ماری جوانا یا قرارگیری در شرایط به شدت استرس زا ممکن است افراد دارای ژن های معیوب را به اسکیزوفرنی مبتلا کند. از طرف دیگر، این بیماری عمدتاً در شرایطی بروز می کند که بدن با تغییرات شدید هورمونی دست به گریبان است. از این جمله می توان به دوران بلوغ و کهن سالی اشاره کرد.