خطر شیوع یک ویروس جدید مشابه کرونا ویروس

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، دانشمندان می گویند، یک ویروس شبیه به کرونا ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ که در خفاش های ساکن در جنوب چین پنهان شده است، می تواند یکی از پنج ویروسی باشد که پتانسیل جهش به انسان را دارد.
ویروسی که با نام "BtSY2" شناخته می شود، ارتباط نزدیکی با "کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی ۲"(SARS-CoV-2) دارد که ویروس عامل کووید-۱۹ است. به گفته دانشمندان، خطر خاصی برای ظهور BtSY2 احساس می شود.
این پژوهش توسط دانشمندان دانشگاه "سون یات سن"(SYSU) چین، "موسسه کنترل بیماری های بومی یوننان (Yunnan Institute of Endemic Disease Control)& و "دانشگاه سیدنی"(USYD) انجام شده است.
دانشمندان می گویند این یکی از پنج ویروس نگران کننده به شمار می رود که در خفاش های استان یوننان چین یافت می شوند و احتمالا برای انسان یا دام بیماری زا هستند.
این گروه پژوهشی در مورد شیوع یک بیماری جدید مشترک بین انسان و جانوران هشدار داده اند. "بیماری مشترک انسان و جانوران" یا& "زئونوز"(Zoonosis)، بیماری است که توسط پاتوژن های منتقل شده از حیوانات به انسان ایجاد می شود.
در مقاله این پژوهش آمده است: ما پنج گونه ویروس را شناسایی کردیم که احتمالا برای انسان یا دام بیماری زا هستند؛ از جمله یک کرونا ویروس نوترکیب شبیه به "سارس" (SARS) که ارتباط نزدیکی با "کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ و 50 SARS-CoV دارد. پژوهش ما، رخداد رایج انتقال بین گونه ها و ابتلای همزمان به ویروس ه ای ناشی از خفاش و همچنین پیامد های آنها برای ظهور ویروس را برجسته می کند.
دانشمندان در این پژوهش، نمونه های راست روده را از ۱۴۹ خفاش متعلق به ۱۵ گونه در شش شهرستان یا شهر استان یوننان چین جمع آوری کردند. آران ای از نمونه ها استخراج شد و برای هر خفاش به صورت جداگانه تحت توالی یابی قرار گرفت.
دانشمندان در مورد فراوانی ویروس های بسیاری که یک خفاش را به طور هم زمان آلوده می کنند، اظهار نگرانی کردند. پروفسور "جاناتان بال"(Jonathan Ball)، ویروس شناس "دانشگاه ناتینگهام"(University of Nottingham) که در این پژوهش شرکت نداشت، گفت: این امر ممکن است منجر به این شود که ویروس های موجود، بخش هایی از رمز ژنتیکی خود را عوض کنند. این فرآیندی است که به عنوان ترکیب مجدد شناخته می شود و کمک می ک ند تا پاتوژن های جدیدی تشکیل شوند.
وی افزود: پیام اصلی این است که خفاش ها می ت وانند تعداد زیادی از گونه های ویروسی مختلف را در خود جای دهند و گهگاه به طور هم زمان میزبان آنها باشند. این گونه ابتلای همزمان به ویژه هم زمان با ویروس های مرتبط مانند کروناویروس، به ویروس فرصت می دهد تا بخش های حیاتی اطلاعات ژنتیکی را مبادله کند و سویه های جدیدی را به وجود آورد.
ویروس BtSY2 نیز مانند کرونا ویروس دارای یک دامنه اتصال گیرنده است. دامنه اتصال گیرنده، یک بخش کلیدی از پروتئین خوشه ای است که برای اتصال به سلول های انسان استفاده می شود. این روند مشابه روند ابتلا به کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی ۲ است که نشان می دهد ویروس می تواند انسان ها را آلوده کند.
این گروه پژوهشی باور دارند که BtSY2 ممکن است بتواند از گیرنده "ACE2" ا نسانی برای ورود به سلول استفاده کند. گیرنده ACE2، گیرنده ای روی سطح سلول های انسانی است که به کرونا ویروس متصل می شود و به آن اجازه وارد شدن به بدن میزبان و مبتلا کردن آن را می دهد.
استان یوننان که در جنوب غربی چین واقع شده، پیشتر به عنوان یک کانون برای گونه های خفاش و ویروس های منتقل شده از خفاش شناسایی شده است. تعدادی از ویروس های بیماری زا، از جمله بستگان نزدیک کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی ۲ مانند ویروس های "RaTG1313" و "RpYN0614" نیز در آنجا شناسایی شده اند.
به همین ترتیب، تصور می شود که شیوع مرگبار ویروس ابولا در غرب آفریقا بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ نیز از خفاش ها سرچشمه گرفته است.
همچنین یوننان، محل زندگی پانگولین ها است که به عنوان غذا در چین مصرف می شوند و در طب سنتی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
پژوهشی که در سال ۲۰۲۱ در مجله "Science of the Total Environment" به چاپ رسید، نشان داد این احتمال وجود دارد که ویروس از خفاش ها به پانگولین های سوندا و "زباد نخلی"(palm civet) در یوننان جهش کرده باشد. پس از آن، این حیوانات گرفته شده و به بازار حیات وحش در ووهان انتقال یافتند که بیش از ۱۲۰۰ مایل دورتر است.