راه اندازی شبکه تشخیصی تب کریمه کنگو در کشور
به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران،& بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک عفونت ویروسی و به شدت واگیردار است. و یکی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است که عمدتا توسط کنه منتقل می شود.این بیماری از طریق تماس با حیوان آلوده و در هنگام ذبح حیوان و تماس با امعاء و احشاء آلوده آن و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی به انسان منتقل می شود.
دکتر محمد حسن پوریای ولی رئیس بخش آربوویروس ها و تب های خونریزی دهنده ویروسی انستیتو پاستور ایران از راه اندازی شبکه تشخیصی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در کشور خبر داد و گفت: با این کار و پس از ارزیابی ۱۰ دانشگاهی که در این شبکه قرار دارند، دیگر نیاز نیست که نمونه‌های سراسر کشور برای تشخیص نهایی به تهران ارسال شود.
دکتر محمد حسن پوریای ولی، با اشاره به اینکه آزمایشگاه مرجع کشوری آربوویروس ها و تب های خونریزی دهنده ویروسی انستیتو پاستور ایران در سال ۱۳۷۹ تاسیس شده است، گفت: مسئولیت این آزمایشگاه، در بیش از ۲۰ سالی که از فعالیت آن می گذرد، بررسی نمونه های موارد مشکوک به تب های خونریزی دهنده ویروسی ارسالی از اقصی نقاط کشور به انستیتو پاستور ایران بوده است. این بررسی شامل تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و سایر بیماری های مشابه آربوویروسی نظیر تب دانگ، چیکونگونیا، تب زرد و... نیز می شود.
او با اشاره به اینکه روش های تشخیصی در این آزمایشگاه، بر پایه آزمایشات مولکولی و سرولوژی است، تصریح کرد: در این مدت، هزاران نمونه مشکوک به بیماری های آربوویروسی به آزمایشگاه مرجع کشوری در انستیتو پاستور ایران ارسال شده است. این نمونه ها از تمام استان های کشور به این آزمایشگاه برای تشخیص ارسال می شود. نمونه ها از طریق مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه های علوم پزشکی ارسال می شود و ما موظفیم که در کمترین زمان، جواب را به مراکز بهداشتی درمانی ارجاع دهنده و مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت اطلاع دهیم. کلیه خدمات آزمایشگاهی به بیماران به صورت رایگان ارائه می شود.
وی افزود: با توجه به اینکه بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو مرگ ومیر بالایی دارد و اگر اقدامات درمانی موثر و بهنگام انجام نشود، بیمار فوت خواهد کرد، بنابراین از سال گذشته به دنبال همکاری هایی که آزمایشگاه مرجع سلامت و مرکز مدیریت بیماری ها با انستیتو پاستور ایران داشتند، این هدف گذاری انجام شد که آزمایشگاه های همکار مرجع در اقصی نقاط کشور راه اندازی شود.
پوریای ولی ادامه داد: برای شروع این فعالیت، از سال گذشته شبکه مولکولی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو شکل گرفت که قرار است به بقیه آربوویروسها هم توسعه پیدا کند. در این شبکه، ۱۰ دانشگاه علوم پزشکی کشور (دانشگاه‌های علوم پزشکی اردبیل، بیرجند، جندی شاپور اهواز، زاهدان، کردستان، کرمان، گیلان، مازندران، مشهد، هرمزگان) به عنوان همکار آزمایشگاه مرجع آربوویروس ها در تشخیص این بیماری ها همکاری می کنند. در حال حاضر نمونه ها همزمان از مراکز بهداشتی هم برای آزمایشگاه همکار و هم برای انستیتو پاستور ایران ارسال می شود.
او تاکید کرد: قرار است در انتهای شهریورماه سال جاری، با ارزیابی کلی که انجام می شود این ۱۰ دانشگاه ارزیابی نهایی شوند و بر این اساس به آنها مجوز داده شود که تست تشخیصی مولکولی بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در این مراکز هم انجام شود و نیاز نباشد که نمونه های سراسر کشور بعد از آن به تهران ارسال شود.
این ویروس شناس با اشاره به اینکه بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که ویروس عامل آن از طریق کنه منتقل می شود، بیان کرد: این بیماری یکی از مهم ترین آربوویروس های کشور محسوب می شود و تشخیص، رصد و انجام مطالعات کاربردی بر روی آن و سایر آربوویروس های مهم کشور در این بخش دنبال می شود. تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بیماری است که از شرق چین، آسیای میانه، خاورمیانه، جنوب اروپا و آفریقا بیشتر گزارش شده است.
وی افزود: ایران موقعیتی دارد که هم از نظر تعداد بالای بیماران تشخیص داده شده و همچنین تنوع ژنوتیپ ویروسی در گردش، منحصربه فرد بوده، البته قسمتی از آن به خاطر سیستم مراقبت بهداشتی کشور و آزمایشگاه های تشخیصی به روز در این رابطه است. به این دلیل، فعالیت های آزمایشگاه مرجع کشوری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو بسیار مورد توجه سازمان جهانی بهداشت است و ایران یکی از کشورهایی است که از نظر تشخیص این بیماری و تشخیص آربوویروس های دیگر وضعیت بسیار خوبی در دنیا دارد؛ بطوری که در سال های گذشته ما به کشورهای همسایه هم برای این بیماری ها، مشاوره های لازم را در زمینه راه اندازی آزمایشگاه داده و در مواقعی کیت های تشخیصی ارسال کرده ایم. از جمله این همکاری‌ها ارسال کیت تشخیص تب خونریزی دهنده کریمه کنگو به کشور عراق و ماموریت ارتقاء نظام مراقبت تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و تب دانگ کشور افغانستان است.
او در پایان یادآور شد: لازم به ذکر است که تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بیماری بومی ایران است، اما بیماری تب دانگ بیماری وارداتی کشور است. با توجه به اینکه پشه ناقل آن اخیرا در جنوب کشور گزارش شده احتمال می رود که به زودی گزارش بیماری های ناشی از پشه‌های آئدس و از جمله بیماری تب دانگ را مشاهده کنیم. تشخیص سریع این بیماری‌ها هم با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی جنوب کشور در این بخش و انستیتو پاستور ایران انجام می شود.
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروس ها
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروس ها و تب های هموراژیک ویروسی در آبان ماه 1379 مبنی بر ضرورت بهداشتی و با توجه به اپیدمی بیماری خونریزی دهنده ویروسی تب کریمه - کنگو در انستیتو پاستور ایران تاسیس گردید. این بخش به عنوان بخش رفرنس کشوری در زمینه تحقیق و تشخیص بیماری های آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی خصوصاً بیماری تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو (CCHF) بوده و در ایران و منطقه منحصر به فرد می باشد. تمامی نمونه های محتمل به بیماری های آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی از سراسر کشور به بخش ارسال می گردد.
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروسها و تبهای هموراژیک ویروسی از دو قسمت تشخیص مولکولی (Real Time PCR, RT-PCR) و تشخیص سرولوژی، ELISA اختصاصی برای شناسایی IgM و IgG تشکیل شده است.
با توجه به عملکرد موفق و تشخیص سریع مولکولی و سرولوژیکی بیماری توسط این آزمایشگاه که نقش موثر در سیستم مراقبت کشوری بیماریهای آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی در 12 سال گذشته داشته است موفق گردیده که آمار مرگ و میر حاصل از بیماری تب کریمه- کنگو که در سالهای ابتدایی همه گیری بیماری که حدود 40% بوده است به کمتر از 10%تقلیل دهد. که از این لحاظ خوشبختانه کشور ایران جزء کشورهای موفق منطقه و جهان گردیده است.
این بخش در سال 1388 با برقراری سیستم مدیریت کیفیت با رعایت ایزوهای لازم موفق به کسب عنوان "مرجع کشوری" از طرف آزمایشگاه مرجع سلامت گردید.
دکتر محمد حسن پوریای ولی رئیس بخش آربوویروس ها و تب های خونریزی دهنده ویروسی انستیتو پاستور ایران از راه اندازی شبکه تشخیصی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در کشور خبر داد و گفت: با این کار و پس از ارزیابی ۱۰ دانشگاهی که در این شبکه قرار دارند، دیگر نیاز نیست که نمونه‌های سراسر کشور برای تشخیص نهایی به تهران ارسال شود.
دکتر محمد حسن پوریای ولی، با اشاره به اینکه آزمایشگاه مرجع کشوری آربوویروس ها و تب های خونریزی دهنده ویروسی انستیتو پاستور ایران در سال ۱۳۷۹ تاسیس شده است، گفت: مسئولیت این آزمایشگاه، در بیش از ۲۰ سالی که از فعالیت آن می گذرد، بررسی نمونه های موارد مشکوک به تب های خونریزی دهنده ویروسی ارسالی از اقصی نقاط کشور به انستیتو پاستور ایران بوده است. این بررسی شامل تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و سایر بیماری های مشابه آربوویروسی نظیر تب دانگ، چیکونگونیا، تب زرد و... نیز می شود.
او با اشاره به اینکه روش های تشخیصی در این آزمایشگاه، بر پایه آزمایشات مولکولی و سرولوژی است، تصریح کرد: در این مدت، هزاران نمونه مشکوک به بیماری های آربوویروسی به آزمایشگاه مرجع کشوری در انستیتو پاستور ایران ارسال شده است. این نمونه ها از تمام استان های کشور به این آزمایشگاه برای تشخیص ارسال می شود. نمونه ها از طریق مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه های علوم پزشکی ارسال می شود و ما موظفیم که در کمترین زمان، جواب را به مراکز بهداشتی درمانی ارجاع دهنده و مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت اطلاع دهیم. کلیه خدمات آزمایشگاهی به بیماران به صورت رایگان ارائه می شود.
وی افزود: با توجه به اینکه بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو مرگ ومیر بالایی دارد و اگر اقدامات درمانی موثر و بهنگام انجام نشود، بیمار فوت خواهد کرد، بنابراین از سال گذشته به دنبال همکاری هایی که آزمایشگاه مرجع سلامت و مرکز مدیریت بیماری ها با انستیتو پاستور ایران داشتند، این هدف گذاری انجام شد که آزمایشگاه های همکار مرجع در اقصی نقاط کشور راه اندازی شود.
پوریای ولی ادامه داد: برای شروع این فعالیت، از سال گذشته شبکه مولکولی تب خونریزی دهنده کریمه کنگو شکل گرفت که قرار است به بقیه آربوویروسها هم توسعه پیدا کند. در این شبکه، ۱۰ دانشگاه علوم پزشکی کشور (دانشگاه‌های علوم پزشکی اردبیل، بیرجند، جندی شاپور اهواز، زاهدان، کردستان، کرمان، گیلان، مازندران، مشهد، هرمزگان) به عنوان همکار آزمایشگاه مرجع آربوویروس ها در تشخیص این بیماری ها همکاری می کنند. در حال حاضر نمونه ها همزمان از مراکز بهداشتی هم برای آزمایشگاه همکار و هم برای انستیتو پاستور ایران ارسال می شود.
او تاکید کرد: قرار است در انتهای شهریورماه سال جاری، با ارزیابی کلی که انجام می شود این ۱۰ دانشگاه ارزیابی نهایی شوند و بر این اساس به آنها مجوز داده شود که تست تشخیصی مولکولی بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در این مراکز هم انجام شود و نیاز نباشد که نمونه های سراسر کشور بعد از آن به تهران ارسال شود.
این ویروس شناس با اشاره به اینکه بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که ویروس عامل آن از طریق کنه منتقل می شود، بیان کرد: این بیماری یکی از مهم ترین آربوویروس های کشور محسوب می شود و تشخیص، رصد و انجام مطالعات کاربردی بر روی آن و سایر آربوویروس های مهم کشور در این بخش دنبال می شود. تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بیماری است که از شرق چین، آسیای میانه، خاورمیانه، جنوب اروپا و آفریقا بیشتر گزارش شده است.
وی افزود: ایران موقعیتی دارد که هم از نظر تعداد بالای بیماران تشخیص داده شده و همچنین تنوع ژنوتیپ ویروسی در گردش، منحصربه فرد بوده، البته قسمتی از آن به خاطر سیستم مراقبت بهداشتی کشور و آزمایشگاه های تشخیصی به روز در این رابطه است. به این دلیل، فعالیت های آزمایشگاه مرجع کشوری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو بسیار مورد توجه سازمان جهانی بهداشت است و ایران یکی از کشورهایی است که از نظر تشخیص این بیماری و تشخیص آربوویروس های دیگر وضعیت بسیار خوبی در دنیا دارد؛ بطوری که در سال های گذشته ما به کشورهای همسایه هم برای این بیماری ها، مشاوره های لازم را در زمینه راه اندازی آزمایشگاه داده و در مواقعی کیت های تشخیصی ارسال کرده ایم. از جمله این همکاری‌ها ارسال کیت تشخیص تب خونریزی دهنده کریمه کنگو به کشور عراق و ماموریت ارتقاء نظام مراقبت تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و تب دانگ کشور افغانستان است.
او در پایان یادآور شد: لازم به ذکر است که تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بیماری بومی ایران است، اما بیماری تب دانگ بیماری وارداتی کشور است. با توجه به اینکه پشه ناقل آن اخیرا در جنوب کشور گزارش شده احتمال می رود که به زودی گزارش بیماری های ناشی از پشه‌های آئدس و از جمله بیماری تب دانگ را مشاهده کنیم. تشخیص سریع این بیماری‌ها هم با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی جنوب کشور در این بخش و انستیتو پاستور ایران انجام می شود.
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروس ها
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروس ها و تب های هموراژیک ویروسی در آبان ماه 1379 مبنی بر ضرورت بهداشتی و با توجه به اپیدمی بیماری خونریزی دهنده ویروسی تب کریمه - کنگو در انستیتو پاستور ایران تاسیس گردید. این بخش به عنوان بخش رفرنس کشوری در زمینه تحقیق و تشخیص بیماری های آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی خصوصاً بیماری تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو (CCHF) بوده و در ایران و منطقه منحصر به فرد می باشد. تمامی نمونه های محتمل به بیماری های آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی از سراسر کشور به بخش ارسال می گردد.
بخش تحقیقات و مرجع کشوری آربوویروسها و تبهای هموراژیک ویروسی از دو قسمت تشخیص مولکولی (Real Time PCR, RT-PCR) و تشخیص سرولوژی، ELISA اختصاصی برای شناسایی IgM و IgG تشکیل شده است.
با توجه به عملکرد موفق و تشخیص سریع مولکولی و سرولوژیکی بیماری توسط این آزمایشگاه که نقش موثر در سیستم مراقبت کشوری بیماریهای آربوویروسی و تب های هموراژیک ویروسی در 12 سال گذشته داشته است موفق گردیده که آمار مرگ و میر حاصل از بیماری تب کریمه- کنگو که در سالهای ابتدایی همه گیری بیماری که حدود 40% بوده است به کمتر از 10%تقلیل دهد. که از این لحاظ خوشبختانه کشور ایران جزء کشورهای موفق منطقه و جهان گردیده است.
این بخش در سال 1388 با برقراری سیستم مدیریت کیفیت با رعایت ایزوهای لازم موفق به کسب عنوان "مرجع کشوری" از طرف آزمایشگاه مرجع سلامت گردید.
