روش پیشگیری برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، یکی از سرطان­ های شایع در دستگاه تناسلی زنان سرطان دهانه رحم یا cervical& cancer می باشد که در اثر رشد غیرطبیعی سلول های دهانه رحم ( قسمت تحتانی رحم که به واژن متصل می شود) رخ می دهد.
این بیماری از آنجا شروع می شود که DNA سلول های سالم دهانه رحم دچار تغییراتی (جهش) می شوند. سلول های سالم با سرعت تعیین شده رشد و تکثیر می کنند و در نهایت در یک زمان مشخص از بین می روند. این جهش های ایجاد شده باعث رشد کنترل نشده سلول ها می شود. سلولهای غیر طبیعی تجمع یافته، یک توده (تومور) تشکیل می دهند. سلولهای سرطانی به بافتهای مجاور حمله کرده و می توانند از تومور جدا شده و در سایر نقاط بدن گسترش یابند (متاستاز).

کلاً دو نوع روش پیشگیری برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم وجود دارد.
پیشگیری اولیه یا Primary Prevetion که همان روش تزریق واکسن بر علیه ویروس HPV می باشد.
پیشگیری ثانویه یا Secondary Prevention که همان غربالگری دهانه رحمی با استفاده از متدهای مختلف مثل: سیتولوژی دهانه رحم (پاپ اسمیر)، روش & Co-testing و HPV alone

انواع سرطان دهانه رحم

نوع این بیماری به تعیین پیش آگهی و درمان فرد مبتلا کمک می کند.

• کارسینوم سلول های سنگفرشی (Squamous cell carcinoma): & این نوع& از سلول های مسطح و نازک (سلول های سنگفرشی) پوشاننده قسمت خارجی دهانه رحم، که به داخل واژن منتهی می شود، شروع می شود. بیشتر سرطان های دهانه رحم از نوع کارسینوم سلول های سنگفرشی هستند.
• آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma): این نوع سرطان دهانه رحم از سلول های غده مخاطی غدد درون رحم ایجاد می شود.

گاهی اوقات، هر دو نوع سلول در سرطان دهانه رحم نقش دارند، در واقع دارای ویژگی های کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوما هستند که به آن ها کارسینوم آدنوسکواموز یا کارسینومای مخلوط گفته می شود.

آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم چیست و چگونه انجام می شود؟

آزمایش های غربالگری می تواند به تشخیص سرطان و سلول های پیش سرطانی که ممکن است روزی به سلول های سرطانی دهانه رحم تبدیل شوند کمک کنند. بیشتر دستورالعمل ها سن شروع غربالگری را 21 سالگی اعلام کرده اند.

تست پاپ اسمیر&

آزمایش پاپ اسمیر می تواند سلول های غیر طبیعی در دهانه رحم ( از جمله سلول های سرطانی و سلول هایی که دچار تغییراتی شده اند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند ) را نشان دهد.

& HPV Genotyping

& با استفاده از روش های مولکولی PCR که یک روش استاندارد و غیر تهاجمی می باشد نمونه مورد نظر از نظر وجود عفونت HPV بررسی می شود.

در صورت مشکوک بودن به این بیماری، پزشک احتمالاً بررسی دقیق دهانه رحم را آغاز می کند که شامل موارد زیر می شود:

• تست& VIA&
• کولپوسکوپی
• بیوپسی مستقیم
• کورتاژآندوسرویکس
• بیوپسی مخروطی از سرویکس
• مشاهده مستقیم سرویکس
• تست شیلر (Schiller test)

انواع واکسن

& واکسن چهارگانه با نام تجاری گارداسیل یا Gardasil & به بازار عرضه شده است که علیه ژنوتیپ های 6، 11، 16 و 18 عمل می کند. این واکسن قدرت پیشگیری 70% برای کانسر سرویکس در زنانی که قبلاً به این ویروس آلوده نشده اند و همچنین قدرت پیشگیری تا 90% برای زگیل تناسلی را دارد.
& واکسن نه گانه با نام تجاری گارداسیل 9 هم با تأئیدیه & FDAوارد بازار شده است که علیه ژنوتیپ های 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52 و58 & عمل می کند.
یک واکسن دوگانه نیز علیه ژنوتیپ های 16 و 18 طراحی شده که فقط دارای تائیدیه در کشور استرالیا است.
همه این واکسن ها به روش بازآرایی ژنتیکی تهیه شده و شامل پارتیکل های شبه ویروس فاقد DNA& (در نتیجه غیرعفونی) هستند.
سه تزریق از این واکسن (در زمان های صفر، 2 و 6 ماه)، تیتر بالایی از آنتی بادی در سرم بیش از 90% افراد دریافت کننده واکسن ایجاد می کند.
در دختران زیر 15 سال می توان از برنامه تزریق دو دوزی (6-0) هم می توان استفاده نمود و فاصله بین دوز اول و دوم می تواند حداقل 6 و حداکثر 12 ماه باشد.

زمان تجویز

این واکسن به حجم 0.5 میلی لیتر و به روش داخل عضلانی تزریق می شود. فواصل تزریق، صفر، دو و شش ماهگی می باشد.
بهتر است واکسیناسیون برای دختران و پسران در سن 12-11 سالگی انجام شود، در غیر این صورت پسران تا 21 سالگی و دختران تا 26 سالگی باید واکسینه شوند.
& در مورد پسران و یا مردان هم جنس باز واکسیناسیون باید تا 26 سالگی انجام گردد (در انگلیس توصیه می شود از 9 سالگی تا 45 سالگی تجویز شود).
& بهتر است واکسن قبل از اولین تماس جنسی تزریق شود، با این وجود مشاهده شده که تزریق واکسن برای زنانی که قبلاً هم تماس جنسی داشته اند مفید خواهد بود.
& زنانی که قبلاً به ژنوتیپ های موجود در واکسن آلوده شده اند نیاز به انجام واکسیناسیون ندارند.
& مدت زمان مصونیت ناشی از واکسن نامشخص بوده، ولی در مطالعات مختلف 5 سال ذکر شده است.
تزریق واکسن به معنی معاف شدن فرد از غربالگری روتین کانسر سرویکس نیست، زیرا امکان آلودگی با سایر ژنوتیپ های HPV همچنان وجود دارد و بعلاوه تاثیر واکسن در مواردی که بصورت کامل تزریق نشده و یا بعد از آغاز تماس جنسی انجام شده است، کاهش می یابد.

مزایای واکسیناسیون

& احتمال عفونت با تایپ های ویروسی تعبیه شده در واکسن بسیار نادر است.
& احتمال عفونت مجدد (Reinfection) در عفونت های طبیعی با ویروس های با تایپ مشابه وجود دارد، که می توان با واکسیناسیون از آن پیشگیری نمود.
واکسیناسیون در افراد & HPV+ ایمن است.
& واکسیناسیون در افراد با ضعف سیستم ایمنی مثل (افراد مبتلا به (HIV ایمن و موثر است.
& بیماران با هرگونه ضایعه قبلی HPV که در گروه پرخطر قرار می گیرند از تجویز واکسن سود می برند.
& بیماران با هرگونه ضایعه فعلی HPV که در گروه پرخطر بعنوان ناقل HPV قرار می گیرند، تجویز واکسن می تواند ریسک انتقال بیماری را کاهش دهد.
واکسن هیچگونه خاصیت درمانی ندارد.
واکسن ریسک ضایعات داخل اپی تلیال ناحیه مقعد (Anal Intraepithelial Lesions) را در مردان تا 77.5% کاهش می دهد.
مطالعات فاز 2 و 3 واکسیناسیون سراسری در بعضی از کشورها نشان داده است که تیتر بالایی از آنتی بادی تا 12 سال مشاهده شده است، بنابراین تزریق دوز یادآور (Booster Dose) بعد از 10 سال پیشنهاد نمی شود.
اگر بین تجویز دوز دوم و سوم بارداری صورت گیرد، تزریق دوز سوم را می توان به بعد از بارداری موکول نمود.