شناسایی اولین نشانگر ژنتیکی برای شدت مولتیپل اسکلروزیس

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، مطالعه روی بیش از 22000 فرد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس اولین نوع ژنتیکی مرتبط با پیشرفت سریعتر بیماری را کشف کرده است که می تواند حرکت و استقلال بیماران را در طول زمان سلب کند. مولتیپل اسکلروزیس (MS) نتیجه حمله اشتباه سیستم ایمنی به مغز و نخاع است که منجر به شعله ور شدن علائم به نام عود و همچنین انحطاط طولانی مدت می شود که به عنوان پیشرفت شناخته می شود. با وجود توسعه درمان های مؤثر برای عود، که برخی از آنها در دانشگاه کمبریج پیشگام بودند، هیچ یک نمی توانند به طور قابل اعتمادی از تجمع ناتوانی جلوگیری کنند. در یافته های منتشر شده در نیچر، یک همکاری بین المللی از محققان یک گونه ژنتیکی را گزارش می کنند که شدت بیماری را افزایش می دهد و اولین پیشرفت واقعی را در درک و در نهایت مبارزه با این جنبه از ام اس ارائه می کند. این کار نتیجه همکاری بزرگ بین المللی بیش از 70 موسسه از سراسر جهان به رهبری محققان UCSF (ایالات متحده) و دانشگاه کمبریج (بریتانیا) بود. پروفسور سرجیو بارانزینی از UCSF، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه معتقد است که به ارث بردن این گونه ژنتیکی از هر دو والدین، زمان نیاز به کمک راه رفتن را تقریباً چهار سال تسریع می کند. پروفسور استفن ساسر از دانشگاه کمبریج و بنیاد NHS مرکز بیمارستان های دانشگاه کمبریج نیز بر این باور است که درک اینکه چگونه این نوع تاثیرات خود را بر شدت ام اس اعمال می کند، راه را برای نسل جدیدی از درمان ها هموار خواهد کرد که می توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.

تمرکز مجدد بر روی سیستم عصبی

برای پرداختن به معمای شدت ام اس، دو کنسرسیوم بزرگ تحقیقاتی ام اس با هم متحد شدند. این امر به محققان ام اس از سراسر جهان امکان داد تا منابع مورد نیاز برای شناسایی عوامل ژنتیکی مؤثر بر پیامدهای ام اس را با هم جمع کنند. مطالعات قبلی نشان داده است که استعداد یا خطر ابتلا به ام اس تا حد زیادی از اختلال در عملکرد سیستم ایمنی ناشی می شود و برخی از این اختلالات قابل درمان هستند و سرعت بیماری را کاهش می دهند. اما این عوامل خطر، توضیح نمی دهد که چرا، 10 سال پس از تشخیص، برخی از بیماران ام اس روی صندلی چرخدار هستند در حالی که برخی دیگر به دوی ماراتن ادامه می دهند. این دو کنسرسیوم داده های بیش از 12000 فرد مبتلا به ام اس را برای تکمیل یک مطالعه مرتبط با ژنوم ترکیب کردند که از آمار برای پیوند دقیق انواع ژنتیکی با صفات خاص استفاده می کند. در این مورد، ویژگی های مورد علاقه با شدت ام اس، از جمله سال هایی که طول کشید تا هر فرد از تشخیص به سطح معینی از ناتوانی پیش رفت، مرتبط بود. پس از غربال کردن بیش از هفت میلیون نوع ژنتیکی، دانشمندان یکی را پیدا کردند که با پیشرفت سریعتر بیماری مرتبط بود. این نوع بین دو ژن بدون ارتباط قبلی با ام اس قرار می گیرد که DYSF و ZNF638 نامیده می شوند. اولی در ترمیم سلول های آسیب دیده نقش دارد و دومی به کنترل عفونت های ویروسی کمک می کند. نزدیکی این گونه به این ژن ها نشان می دهد که آنها ممکن است در پیشرفت بیماری نقش داشته باشند. این ژن ها معمولاً در مغز و نخاع فعال هستند، نه در سیستم ایمنی. یافته ها نشان می دهد که انعطاف پذیری و ترمیم در سیستم عصبی مسیر پیشرفت ام اس را تعیین می کند و برای درمان های بهتر باید روی این بخش های زیست شناسی انسان تمرکز کرد. این تیم همچنین از روش های آماری موسوم به «تصادفی سازی مندلی» برای بررسی اهمیت اثرات زیست محیطی استفاده کردند و دریافتند که سال های تحصیل و سن والدین شدت ام اس را کاهش می دهد، در حالی که سیگار کشیدن آن را بدتر می کند. یافتن ارتباط با این معیارهای غیرمستقیم سلامت مغز بر اهمیت تاب آوری در تعیین پیامد ام اس تأکید می کند. اگرچه به نظر بدیهی است که انعطاف پذیری مغز در برابر آسیب، شدت بیماری مانند ام اس را تعیین می کند، این مطالعه جدید ما را به سمت فرآیندهای کلیدی که زیربنای این انعطاف پذیری هستند، راهنمایی کرده است.

ائتلافی در حال گسترش برای رسیدگی به شدت ام اس

دانشمندان برای تایید یافته های خود، ژنتیک نزدیک به 10000 بیمار دیگر ام اس را بررسی کردند. برای تعیین اینکه دقیقاً چگونه این نوع ژنتیکی بر DYSF، ZNF638 و به طور کلی بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد، کار بیشتری لازم است. محققان همچنین در حال جمع آوری مجموعه بزرگ تری از نمونه های DNA از افراد مبتلا به ام اس هستند و انتظار دارند انواع دیگری را پیدا کنند که به ناتوانی طولانی مدت در ام اس کمک می کند. مطالعه ژنتیک مولتیپل اسکلروزیس از اواخر دهه 1980 موضوع اصلی تحقیقات عصبی در کمبریج بوده است. اعضای دپارتمان علوم اعصاب بالینی از نزدیک در کشف اکثریت قریب به اتفاق گونه های ژنی که حساسیت را افزایش می دهند، مشارکت داشته اند.