علت بالا بودن سهم زنان از آلزایمر

به گزارش روابط پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، از میان بسیاری از اسرار پیرامون آلزایمر، یکی از گیج کننده ترین آنها این است که چرا زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند.
پژوهشگران «دانشگاه تاسمانی» (UTAS) با تحقیقات خود، یک گام به درک این موضوع که چرا زنان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند، نزدیک تر شده اند.
پروفسور جین آلتی وآیدان بیندف ازمرکز پژوهش و آموزش زوال عقل ویکینگ دانشگاه تاسمانی، سرپرستی یک گروه پژوهشی را بر عهده گرفتند تا بفهمند که آیا ذخیره شناختی شامل تحصیلات و بهره هوشی، کاهش شناختی مرتبط با سن را به طور مساوی در مردان و زنان کاهش می دهد یا خیر.
آلتی گفت: ما می دانیم که زنان در مقایسه با مردان، بیشتر با ابتلا به بیماری آلزایمر در اثر افزایش سن روبرو هستند اما دلایل آن هنوز نامشخص است. این موضوع صرفا مربوط به این نیست که طول عمر زنان بیشتر از مردان است. یکی از فرضیه های پیشنهادی این است که زنان سابقا دسترسی کمتری به آموزش داشته اند و به همین دلیل ممکن است ذخیره شناختی کمتری را جمع کرده باشند.
ذخیره شناختی، به توانایی کاهش دادن اثرات ناشی از تغییرات فیزیکی در مغز اشاره دارد؛ به طوری که تأثیر مستقیمی بر عملکرد نداشته باشد.
آلتی ادامه داد: افرادی که از طریق آموزش بیشتر و سایر فعالیت های محرک شناختی مانند اشتغال و سرگرمی ها، ذخیره شناختی بالاتری را در طول زندگی خود جمع کرده اند، معمولا کاهش قابل توجهی را در عملکرد حافظه و تفکر خود نشان نمی دهند.
پژوهشگران در این پروژه، ذخیره شناختی را با استفاده از مجموع سال های تحصیل و با اندازه گیری ضریب هوشی و دسترسی به داده های پروژه مغز سالم تاسمانی در مرکز ویکینگ اندازه گیری کردند.
پروژه مغز سالم تاسمانی که حدود ۱۰ سال پیش آغاز شده، یک مطالعه منسجم بلندمدت است که استرالیایی های سالم بین ۵۰ تا ۸۰ سال را که به اختلال شناختی مبتلا نیستند، بررسی می کند. هدف از پروژه مغز سالم تاسمانی، درک این موضوع بود که آیا تحصیلات دانشگاهی می تواند در مراحل بعدی زندگی، زوال شناختی مرتبط با سن و خطر ابتلا به زوال عقل را به طور قابل توجهی کاهش دهد یا به تاخیر بیاندازد.
داده های ۵۶۲ شرکت کننده شامل ۳۸۳ زن و ۱۷۹ مرد، در پژوهش پروفسور آلتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان دادند ذخیره شناختی که از طریق IQ اندازه گیری می شود، شدت کاهش شناختی مرتبط با سن را در مردان تعدیل می کند اما در زنان چنین نیست.
آلتی گفت: مردانی که ضریب هوشی بالاتری داشتند، نسبت به همسالان مرد خود که ضریب هوشی آنها پایین تر بود، کاهش شناختی مرتبط با سن را با سرعت کمتری تجربه می کردند. این همان چیزی است که ما انتظار داشتیم. در مقابل، ما این اثرات محافظتی مشابه را در زنان مشاهده نکردیم. زنانی که دارای ذخیره شناختی بالاتری بودند، با افزایش سن، در آزمون های حافظه و تفکر به همان میزان رسیدند که زنان دارای ذخیره شناختی پایین تر قرار داشتند.
همچنین، نتایج این پژوهش نشان دادند که تحصیلات، مسیرهای شناختی را در مردان یا زنان به طور قابل توجه تعدیل نمی کند. آلتی ادامه داد: به نظر نمی رسد یافته های این پژوهش از این فرضیه حمایت کنند که تفاوت های جنسیتی تاریخی در دسترسی به آموزش باعث بروز بیشتر بیماری آلزایمر در زنان می شود.
وی افزود: یافته های این پژوهش نشان می دهند که اثرات اختصاصی ذخایر شناختی براساس جنسیت وجود دارند و مردان از مزایای بیشتری برخوردار هستند. این نتیجه نشان می دهد که مطالعات پژوهشی بیشتری باید مردان و زنان را به طور جداگانه ارزیابی کنند و به بررسی این موضوع بپردازند که چگونه می توان از مردم در برابر بیماری آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با سن محافظت کرد.
این پژوهش، در مجله «Neurology» به چاپ رسید.