فیبر، سپری در برابر باکتریهای مضر روده
به گزارش واحد میکروبیولوژی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، بدن انسان، فراتر از سلول های انسانی، میزبان تریلیون ها میکروارگانیسم است که به طور جمعی میکروبیوم نامیده می شوند. این میکروب ها، به ویژه در روده، نقش حیاتی در سلامت انسان ایفا می کنند. مطالعه ای جدید با بررسی بیش از ۱۲۰۰۰ نمونه مدفوع از ۴۵ کشور، به بررسی چگونگی تأثیر برخی از باکتری های روده، به ویژه خانواده انتروباکتریاسه (شامل گونه هایی مانند اشریشیا کلی) بر سلامت انسان پرداخته است. این مطالعه نشان داد که ترکیب میکروبیوم روده افراد دارای انتروباکتریاسه با افرادی که این باکتری ها را ندارند، تفاوت اساسی دارد و می توان با دقت ۸۰٪ وجود این باکتری ها را در روده پیش بینی کرد. نکته ی مهم این است که وجود انتروباکتریاسه به خودی خود مضر نیست، بلکه تعامل آن با سایر باکتری ها و شرایط محیطی روده تعیین کننده تأثیر آن بر سلامت است. محققان دو گروه اصلی از باکتری ها را شناسایی کردند: هم کلونیزه کننده ها: این باکتری ها در کنار انتروباکتریاسه به خوبی رشد می کنند و با آن سازگارند. آنها توانایی بالایی در تجزیه مواد مغذی مختلف دارند و در شرایط مشابه انتروباکتریاسه زنده می مانند. این یافته برخلاف تصورات قبلی مبنی بر رقابت شدید باکتری های هم تغذیه بود و نشان می دهد که شرایط محیطی روده نقش تعیین کننده تری دارد. هم حذف کننده ها: این گروه به ندرت در حضور انتروباکتریاسه یافت می شوند و به نوعی با آن در رقابت هستند. یکی از مهم ترین اعضای این گروه، باکتری فکالی باکتریوم است که با تخمیر فیبرهای غذایی، اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) تولید می کند. این اسیدها فواید متعددی برای سلامت روده دارند، از جمله: کاهش التهاب روده، بهبود عملکرد روده، مهار رشد باکتری های مضر از جمله انتروباکتریاسه
این مطالعه تأکید می کند که شرایط محیطی روده، از جمله نوع مواد غذایی مصرفی (به ویژه فیبر)، pH و سطح اکسیژن، نقش کلیدی در تعیین ترکیب میکروبیوم و حضور یا عدم حضور باکتری های خاص مانند انتروباکتریاسه دارند.یافته های این تحقیق می تواند منجر به توسعه روش های جدید درمانی بدون استفاده از آنتی بیوتیک ها شود. به جای نابودی مستقیم باکتری ها (که می تواند به باکتری های مفید نیز آسیب برساند)، می توان با تقویت هم حذف کننده ها یا تغییر رژیم غذایی به نفع آنها، به طور طبیعی از رشد باکتری های مضر جلوگیری کرد. این رویکرد می تواند مؤثرتر از مصرف پروبیوتیک ها باشد، زیرا پروبیوتیک ها معمولاً به طور دائمی در روده مستقر نمی شوند.با وجود این یافته های مهم، هنوز تحقیقات بیشتری برای درک کامل اکوسیستم پیچیده روده و تعاملات بین میکروب ها، به ویژه در جمعیت های مختلف انسانی، مورد نیاز است. تحقیقات آینده با استفاده از ابزارهایی مانند متابولومیکس و ترانسکریپتومیکس، تصویر دقیق تری از عملکرد میکروبیوم روده و تأثیر آن بر سلامت انسان ارائه خواهد داد. همچنین، مطالعات بالینی برای بررسی تأثیر رژیم های غذایی مختلف (مانند رژیم های پرفیبر در مقابل کم فیبر) بر ترکیب میکروبیوم و بروز بیماری ها ضروری است.