متابولیسم آهن و اختلالات روانی

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، عنصر ضروری آهن از نزدیک در فرآیندهای بیولوژیکی مختلف، مانند متابولیسم انرژی، انتقال اکسیژن و سیستم ایمنی دخیل است. کمبود آهن باعث تعدادی عواقب پاتولوژیک می شود که بارزترین آنها کم خونی است. بیش از 2 میلیارد نفر در سراسر جهان از کم خونی فقر آهن رنج می برند که ممکن است به نقص های رشد شناختی در کودکان کمک کند. با این حال، اضافه بار آهن نیز رایج است و به همان اندازه مضر است.

عدم تعادل سطح آهن، با طیف گسترده ای از بیماری های مزمن، از جمله اختلالات روانی مرتبط است. در مناطق خاصی از مغز بیماران مبتلا به بیماری فراموشی و دمانس، تجمع قابل توجه آهن به وضوح مشاهده شده است و به خوبی با کاهش عملکرد شناختی ارتباط دارد و بالعکس افزایش غلظت آهن نیز تأثیر مفید در بیماری پارکینسون دارد. با این حال تعدادی از مطالعات اپیدمیولوژیک این نتیجه را زیر سوال برده اند و هیچ ارتباط علی بین نشانگرهای تعیین شده ژنتیکی وضعیت آهن سیستمیک با زوال شناختی و خطر پارکینسون را تایید نمی کنند.

بررسی اثر متابولیسم آهن

اختلالات روانی بیش از 1 میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است و منجر به 19٪ از تمام سال های زندگی با معلولیت می شود. مطالعات دیگر این احتمال را افزایش می دهد که اضافه بار آهن تأثیر بالینی مرتبط با خطر افسردگی داشته باشد. این یافته مهم است زیرا شواهدی در مورد ارتباط بین سطح آهن سرم و خطر افسردگی جمع آوری شده، تاکنون بحث برانگیز بوده است. به طور کلی کمبود آهن به عنوان یک عامل خطر برای افسردگی در نظر گرفته می شد. یک متاآنالیز همچنین نشان داد که دریافت آهن در رژیم غذایی با خطر افسردگی ارتباط معکوس دارد، اما به دلیل تعداد محدود مطالعات وارد شده و ناهمگنی بالا، تفسیر نتیجه آن دشوار است. با این حال، مطالعات اخیر اثرات آهن را در جهت مخالف نشان داده است. به عنوان مثال، التهاب بر متابولیسم آهن تأثیر می گذارد و در نتیجه فریتین سرم افزایش می یابد و همزمان آهن سرم کاهش می یابد. با توجه به اینکه التهاب عصبی بر ایجاد افسردگی تأثیر می گذارد، ممکن است خطر افسردگی را افزایش دهد. در مطالعات اخیر از انواع ژنتیکی به عنوان متغیرهای ابزاری برای وضعیت آهن برای غلبه بر این محدودیت های مطالعات مشاهده ای و تقویت شواهد برای اثر مضر وضعیت آهن بر خطر افسردگی استفاده کرده ایم. همچنین دریافتیم که وضعیت آهن ژنتیکی بالا با خطر بالاتر اختلال روان زا و خطر کمتر اختلالات هویت جنسی مرتبط است.

بنابراین، ناهنجاری متابولیسم آهن ممکن است با تأثیر بر انتقال دهنده های عصبی، تغییراتی در اختلالات روانی ایجاد کند. مطالعات جمعیتی بیشتری برای تایید ارتباط مورد نیاز است. در همین حال، مطالعات، مکانیزم بیشتری برای بررسی ارتباط بیولوژیکی بین هموستاز آهن و بیماری ها ضروری است.