نتایج جالب یک پژوهش درباره مو

به گزارش روابط پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، آزمایشات جدید و جالبی انجام شده که علت و چگونگی تکامل مو های فردار را به ما نشان می دهند.
از نظر نخستی سانان، انسان ها باید بسیار عجیب و غریب به نظر برسند. ما تنها گونه ای از آنها هستیم که سرتاسر بدنمان پوشیده از مو نیست، ولی با این حال، بنابه دلایلی در برخی نقاط بدن مان، از جمله سرمان، یک دسته مو جوانه زده است.
دانشمندان هنوز علت واقعی این موضوع را نمی دانند، اما شواهد جدید نشان می دهند که موهای سرمان، تکامل یافته اند تا به ما کمک کنند تا خنک بمانیم.
برای اثبات این موضوع که موهای ما مثل یک محافظ در برابر آفتاب عمل می کنند، به شواهد محکم علمی نیاز داریم. برای این کار بر روی سر آدمکی حرارتی، کلاه گیسی از جنس موی انسان قرار دادند. این آزمایش در اتاقی انجام شد که آب و هوا و دما تحت کنترل بود. با انجام این آزمایش محققان دریافتند، زمانی که این آدمک طاس بود، گرمای بیشتری جذب می کرد.
محققان چندین نوع کلاه گیس را روی سر این آدمک آزمایش کردند، از جمله کلاه گیس هایی با موهای صاف، موهای فر باز، و موهای مجعد با فرهای ریز و محکم.
نهایتا، همه کلاه گیس ها در زیر نورهای داغ لامپ ها به روش مشابهی عمل کردند، اما موهای مجعد با فرهای ریز و محکم، بهترین عملکرد را برای خنک نگه داشتن سر از اشعه های خورشید داشتند.
نتایج این تحقیقات در bioarxiv بصورت پیش انتشار در دسترس عموم قرار دارند، ولی هنوز مورد بررسی همه کارشناسان قرار نگرفته است. این نتایج نشان می دهند که هر چیزی که روی سر باشد و مانع رسید اشعه خورشید به سر شود، گرمای خورشید را جذب کرده و نیاز به عرق کردن را کاهش می دهد.
یافته ها نشان می دهند که موهای سرما، واکنشی تکاملی به وضعیت ایستاده گونه ما (برخلاف چهاردست و پای حیوانات) و مغز بزرگترمان است.
محققان می گویند: بوجود آمدن و باقی ماندن موهای سر احتمالا تعادل خوبی بین به حداکثر رساندن اتلاف گرما در سرتاسر سطح بدن و به حداقل رساندن افزایش حرارت در پوست سر و مغز در اثر تابش نور خورشید است. موهای مجعد -با فرهای ریز و محکم احتمالا باعث کاهش بیشتر دمای طاقت فرسا و بیشتر از ظرفیت تحمل انسان، نسبت به موهای معمولی و صاف می شود.
سال هاست که دانشمندان این فرضیه را مطرح کرده اند که موهای سر، خصوصا موهای فر، به عنوان یک واکنش برای تنظیم حرارت بدن در انسان ها تکامل یافته است. اما آزمایش هایی که در سال ۱۹۸۸ انجام شدند، نشان دادند که مردان طاس، دو تا سه برابر بیشتر از مردانی که مو دارند عرق می کنند. قبل از انجام این آزمایشات، باور بر این بود که سرهای بدون مو، بهتر می توانند سر را خنک نگه دارند.
با این حال، مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، نشان دادند که سرهای طاس به سادگی گرمای بیشتری را جذب می کنند و نیاز دارند تا بیشتر عرق کنند.
آزمایش های جدید انجام شده، اولین آزمایش هایی هستند که نشان می دهند چگونه موی سر، بر کنترل کلی دمای بدن(نه تنها بر واکنش عرق کردن) تاثیر می گذارند.
محققان در این باره نوشتند: یافته های ما بدون در نظر گرفتن بافت، تایید می کنند که موی سر بعنوان مانعی برای کاهش اتلاف حرارت بدن(در این مورد خاص، پوست سر) عمل می کند.
با این حال، موهای مجعد با فرهای ریز و محکم، که صاف نشوند، به پوست سر اجازه تنفس بهتری می دهند و در عین حال از سر، در برابر حرارت خورشید محافظت می کنند.
آزمایش کنندگان دریافتند که هر چقدر فر باشد، سر انسان کمتر عرق می کند (برای دفع گرما) و در نتیجه آب و انرژی را در خود حفظ می کند.

نتایج بدست آمده بر روی آدمک ها، در اتاقی که دمای آن کنترل شده است، قطعا نتایج دقیق و قطعی نخواهد داشت. برای اینکه ببینیم چگونه موهای سر ممکن است برای عملکردی طبیعی تر تکامل یافته باشند، باید آزمایشات بیشتری در فضاهای معمولی بر روی شرکت کنندگان انسانی انجام شود.
در مجموع، به طور فرضی، یافته های آزمایشات کنونی این باور را تایید می کنند که موهای انسان برای تطبیق با سبک زندگی این موجود دو پا، تکامل یافته است، خصوصا در مناطق گرم و خشک و جاهایی که آب آشامیدنی کمیاب بوده است.
متخصصان فکر می کنند که در چنین فضاهایی موهای فر و مجعد به اجداد ما این امکان را می داده تا قبل از اینکه نیاز به نوشیدن آب شیرین داشته باشند، بتوانند در فعالیت های شدید و طولانی فیزیکی شرکت کنند.
به هرحال شاید موهای وز دیگر در جاهایی با رطوبت بالا مثل یک نفرین نباشد!