نقش متیلاسیون ژن HRTA بر تشخیص سکته مغزی
به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ و میر و یکی از عوامل اصلی ناتوانی عصبی در کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط است. با وجود شیوع سکته مغزی، پیش بینی خطر و تشخیص زودهنگام همچنان چالش برانگیز است. تشخیص زودهنگام سکته مغزی برای ارائه درمان به موقع و کاهش عوارض ناشی از آن، و منجر به نتایج بقای بهتر و بار بیماری کمتر، حیاتی است.
در حال حاضر، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT) ابزار کارآمدی برای تشخیص سکته مغزی هستند، اما فقط در شروع سکته مغزی کارآمد هستند. در مطالعات اخیر، متیلاسیون HTRA1 مبتنی بر خون می تواند به طور عینی سکته را پیش بینی کند.
سکته مغزی یک بیماری پیچیده است که به عوامل ژنتیکی و محیطی نسبت داده می شود. با توجه به مطالعات اخیر، عوامل ژنتیکی متعدد تنها 5 تا 10 درصد از خطر سکته را توضیح داده اند. در سال های اخیر به عوامل اپی ژنتیک و نقش آنها در فرآیند پاتوفیزیولوژیک سکته مغزی بیشتر توجه شده است. متیلاسیون DNA یک عامل اپی ژنتیکی مهم است که در بیماری قند خون و تصلب شرایین نقش دارد. متیلاسیون DNA می تواند بر ساختار ژنوم تأثیر بگذارد و روند رونویسی را تنظیم کند، که واسطه تغییرات در بیان ژن های خاص است. مطالعات جدید، ارتباط بین سکته مغزی و متیلاسیون DNA مبتنی بر خون تغییر یافته را در ژن های LINE-1، ABCB1 و CBS شناسایی کرده اند، اما عمدتاً در مطالعات موردی با اندازه های نمونه کوچک.
ژن HRTA چیست؟
سرین پروتئاز1، کدگذاری شده توسط ژن 1HRTA، یکی از پروتئازهای سرین انسانی است که در فرآیندهای فیزیولوژیکی متنوع از جمله حفظ هموستاز میتوکندری، سیگنال دهی سلولی و آپوپتوز شرکت می کند. چندین مطالعه نشان داده اند که جهش های HTRA1 هتروزیگوت ارتباط نزدیکی با بیماری عروق کوچک مغزی (SVD) و سکته مغزی دارند. نتایج مطالعات همچنین نشان داد که انواع HTRA1 ممکن است حساسیت ژنتیکی به سکته را ایجاد کند. با این حال، سکته ارثی منتسب به ژن HTRA1 تنها بخش کوچکی از تمام سکته ها را تشکیل می دهد.
تا به امروز، اطلاعات کمی در مورد تأثیر اپی ژنتیکی HTRA1 در شروع و پیشرفت اختلالات عروقی از جمله سکته مغزی وجود دارد. همچنین در مطالعه موردی، ارتباط معنی داری بین متیلاسیون HTRA1 و سکته مغزی عمدتاً در جمعیت مسن تر مشاهده شد، که مطابق با این واقعیت بود که مردان مسن خطر بیشتری برای سکته مغزی دارند
نتایج تحقیقات
نتایج تحقیقات نشان داد که سطح متیلاسیون HTRA1 در DNA خون ممکن است یک نشانگر پیش بالینی برای سکته مغزی باشد. داده ها بیشتر نشان داد که متیلاسیون HTRA1، 2 سال قبل از سکته مغزی قابل تشخیص بود و 1.5 سال و 1 سال قبل از تعیین بالینی سکته بارزتر شد. این یافته ها شواهد واضحی را ارائه می کنند مبنی بر اینکه متیلاسیون دی ان ای و تشخیص آن در خون محیطی می تواند نشانگر زیستی بالقوه ای برای ارزیابی خطر و تشخیص بالینی سکته باشد.
باید بپذیریم که متیلاسیون HTRA1 به تنهایی به عنوان یک ابزار غربالگری کافی نیست، ترکیبی از چندین نشانگر زیستی از جمله پروفایل های متیلاسیون DNA مبتنی بر خون و موارد دیگر و همچنین عوامل محیطی مرتبط با سکته ممکن است راه حلی برای غربالگری و پیش بینی سکته مغزی باشد.
