ژن درمانی نوزادان و بیماران نقص ایمنی آرتمیس

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، طبق یک مطالعه در 22 دسامبر در مجله پزشکی نیوانگلند، ده کودک خردسال متولد شده بدون سیستم ایمنی کارآمد و فاقد توانایی مبارزه با عفونت ها به لطف ژن درمانی جدید که در UC سانفرانسیسکو پیشگام بود، در مسیر زندگی سالم تری قرار دارند. این کودکان که مبتلا به Artemis-SCID ، یک اختلال ژنتیکی بسیار نادر هستند و به طور معمول با پیوند مغز استخوان از یک اهداکننده سالم درمان می شوند، با ژن درمانی به روش افزودن یک نسخه سالم از ژن آرتمیس از سلول های بنیادی نوزاد برداشت شده، از عوارض کوتاه مدت و بلند مدت درمان استاندارد، از جمله مرگ جلوگیری خواهد کرد.

آرتمیس چیست؟

آرتمیس یک پروتئین هسته ای است که در نوترکیبی V(D)J و ترمیم DNA نقش دارد. در کمبود آرتمیس، نوترکیبی V(D)J مسدود می شود، زیرا انتهای سنجاق سر نمی تواند باز شود، و بنابراین سلول های B یا T بالغ تولید نمی شوند، وضعیتی که به عنوان کمبود شدید ایمنی ترکیبی (SCID) شناخته می شود. آرتمیس برای اولین بار به عنوان ژن معیوب در زیرمجموعه ای از بیماران SCID که به طور غیرعادی به تشعشع حساس بودند، شناسایی شد.

اصلاح ژن قبلاً در بیماران مبتلا به سایر اشکال ژنتیکی SCID استفاده شده است، اما استفاده از آن در Artemis-SCID قابل توجه است زیرا این بیماران معمولاً به پیوندهای استاندارد مغز استخوان پاسخ ضعیف تری می دهند. عوارض می تواند شامل رد پیوند مغز، بیماری پیوند در مقابل میزبان - که در آن سلول های T دهنده به بافت های گیرنده حمله می کنند - عفونت های مزمن که منجر به آسیب اندام، توقف رشد و مرگ زودرس می شود.

نتایج کارآزمایی بالینی

تمام 10 بیمار با سلول های بنیادی اصلاح شده ژن خودشان که منجر به ایجاد سلول های خون محیطی اصلاح شده در 42 روز شد، به طور ایمن تزریق شدند. همه 10 سلول T و سلول های B خود را تا 12 هفته رشد دادند و چهار نفر از 9 نفر (به استثنای بیماری که درمان دوم را دریافت کرد) به بازسازی کامل ایمنی سلول T تا 12 ماه دست یافتند. چهار نفر از 9 نفر نیز تا 24 ماهگی به ایمنی کامل سلول B دست یافتند و به آنها اجازه داد جایگزینی ایمونوگلوبولین را متوقف کنند و واکسن های استاندارد دوران کودکی را دریافت کنند. سه بیمار دیگر که برای کمتر از 24 ماه تحت نظر بودند، در مقایسه با نتایج قبلی برای بیماران پیوند دهنده، توسعه سلول B امیدوارکننده ای داشتند.

به گفته محققین این کارآزمایی ما در حال حاضر در زمینه ژن درمانی در این بیماری بسیار نادر پیشگام هستیم، اما از تکنیک هایی استفاده می کنیم که می تواند به موقعیت های دیگر صادر شود و می تواند به بسیاری از شرایط دیگر در سراسر جهان کمک کند.