گند خونی پرهزینه ترین بیماری جهان

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، تعداد موارد ابتلا به گندخونی رو به افزایش است و برخی کارشناسان پزشکی آن را نتیجه افزایش باکتری های مقاوم به دارو عنوان می کنند.
پژوهش های جدید اهداف نوینی را برای کمک به مبارزه با گند خونی یا سپسیس که پرهزینه ترین بیماری در جهان لقب گرفته است، تعیین می کند.
بیماری سپسیس یا گندخونی نزدیک به ۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. سپسیس یک وضعیت تهدید کننده حیات است که از واکنش بیش از حد بدن در برابر عفونت ناشی می شود و منجر به آسیب به بافت ها و اندام ها می شود.

گندخونی چیست و چه تفاوتی با یک عفونت عادی دارد؟
بیشتر ما فکر می کنیم که گندخونی نوعی عفونت است. اما از نظر فنی این شرایط زمانی رخ می دهد که بدن واکنشی شدید را به یک عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی که به آن مبتلا شده اید، نشان می دهد. گندخونی یک بیماری نیست که به واسطه عاملی خاص شکل بگیرد. از این رو، برخلاف گلو درد میکروبی یا مننژیت باکتریایی، هیچ دلیل واحدی برای گندخونی وجود ندارد.

در صورت عدم درمان، گندخونی می تواند به شوک سپتیک Septic shock منجر شود که طی آن فشار خون افت کرده و قلب ضعیف می شود. این زمانی است که وضعیت می تواند حالتی مرگبار به خود بگیرد.

اولین شواهد شناخته شده از سپسیس به بیش از ۲۷۰۰ سال پیش باز می گردد، زمانی که هومر شاعر یونانی آن را به عنوان مشتقی از کلمه «sepo» به معنی «من گندیدم» به کار برد.
سپسیس یا گَند خونی نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می گیرد و به دلیل عفونت پیش می آید. علائم و نشانه های این بیماری شامل تب، افزایش تپش قلب، افزایش میزان تنفس و سردرگمی است. همچنین علائم دیگری نیز وجود دارند که در ارتباط با عفونت های خاصی از قبیل سرفه همراه با ذات الریه یا ادرار کردن با درد به همراه عفونت کلیه هستند. البته در افراد بسیار پیر و خیلی جوان که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، ممکن است هیچ نشانه ای از عفونت خاص و کاهش دمای بدن وجود نداشته باشد یا دمای بدن به جای دمای بالای بدن در حالت طبیعی باشد.

برخلاف پیشرفت های چشمگیر در درک مکانیسم های ایمنی در پشت گندخونی، این بیماری همچنان یک نگرانی بزرگ پزشکی است و سالانه ۷۵۰ هزار نفر را در ایالات متحده و نزدیک به ۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری در سال ۲۰۱۷ در سراسر جهان ۱۱ میلیون قربانی گرفت و همچنین گران ترین بیماری در ایالات متحده است که سالانه بیش از ده ها میلیارد دلار هزینه روی دست این کشور می گذارد.
الکساندر پولتوراک، استاد ایمونولوژی دانشگاه تافتس (Tufts) و هیلی موندلین، استادیار پژوهشی ایمونولوژی در این دانشگاه می گویند: ما پژوهشگرانی هستیم که نحوه تعامل انواع خاصی از باکتری ها با سلول ها را در طول عفونت مطالعه می کنیم. ما می خواستیم دقیقاً بفهمیم که چگونه یک پاسخ ایمنی بیش از حد می تواند منجر به اثرات مضر و حتی کشنده مانند سپسیس شود و در پژوهش های جدید منتشر شده خود، سلول ها و مولکول هایی را کشف کردیم که به طور بالقوه موجب مرگ در اثر ابتلا به این بیماری می شوند.

نقش TNF در خودایمنی و گندخونی
واکنش بدن به عفونت زمانی شروع می شود که سلول های ایمنی اجزای پاتوژن مهاجم را تشخیص می دهند. سپس این سلول ها، مولکول هایی مانند سیتوکین ها را آزاد می کنند که به از بین بردن عفونت کمک می کند. سیتوکین ها گروه وسیعی از پروتئین های کوچک هستند که سایر سلول های ایمنی را به محل عفونت یا آسیب جذب می کنند.
در حالی که سیتوکین ها نقشی اساسی در واکنش سیستم ایمنی دارند، تولید بیش از حد و کنترل نشده سیتوکین می تواند منجر به طوفان خطرناکی از ایجاد سیتوکین مرتبط با گندخونی شود. طوفان های سیتوکین برای اولین بار در زمینه بیماری پیوند در مقابل میزبان ناشی از عوارض پیوند دیده شدند. آنها همچنین می توانند در طول عفونت های ویروسی از جمله کووید-۱۹ رخ دهند. این پاسخ ایمنی کنترل نشده می تواند منجر به نارسایی چند اندام و در نهایت، مرگ شود.
در میان صدها سیتوکین موجود، «عامل تومور نکروز» یا TNF قوی ترین و بیشترین نمونه مطالعه شده در ۵۰ سال گذشته است.

TNF نام خود را مدیون توانایی آن در وادار کردن سلول های تومور به مرگ در زمانی است که سیستم ایمنی توسط عصاره باکتری به نام سم کولی (Coley) تحریک می شود و این سم به نام پژوهشگری که آن را بیش از یک قرن پیش شناسایی کرد، نامگذاری شده است. این سم بعدها به عنوان لیپوپلی ساکارید یا LPS شناخته شد که جزء غشای خارجی انواع خاصی از باکتری ها است.
LPS قوی ترین محرک شناخته شده TNF است که پس از آماده شدن، به جذب سلول های ایمنی به محل عفونت برای از بین بردن باکتری های مهاجم کمک می کند.
در شرایط عادی، TNF فرآیندهای مفیدی مانند بقای سلولی و بازسازی بافت را ترویج می کند. با این حال، تولید TNF باید به شدت تنظیم شود تا از التهاب پایدار و تکثیر مداوم سلول های ایمنی جلوگیری شود. تولید کنترل نشده TNF می تواند منجر به ایجاد روماتیسم مفصلی و شرایط التهابی مشابه شود.
روماتیسم مفصلی شایع ترین بیماری التهابی سیستمیک مفاصل و جزء بیماری های خود ایمنی مزمن محسوب می شود.
در شرایط عفونت نیز TNF باید به شدت تنظیم شود تا از آسیب بیش از حد بافت و اندام ناشی از التهاب و پاسخ ایمنی بیش فعال جلوگیری شود. هنگامی که TNF در طول عفونت کنترل نشود، می تواند منجر به گندخونی شود.
برای چندین دهه، مطالعات شوک سپتیک با بررسی پاسخ به LPS باکتریایی مدل سازی شد. در این مدل، LPS سلول های ایمنی خاصی را فعال می کند که باعث تولید سیتوکین های التهابی به ویژه TNF می شوند. این منجر به تکثیر بیش از حد سلول های ایمنی می شود که در نهایت منجر به آسیب بافت و اندام می شود. بنابراین پاسخ ایمنی بیش از حد قوی چیز خوبی نیست.
پژوهشگران نشان داده اند که مسدود کردن فعالیت TNF می تواند به طور موثری بسیاری از بیماری های خودایمنی از جمله روماتیسم مفصلی، آرتریت پسوریاتیک(ورم مفاصل پسوریاتیک) و بیماری التهابی روده را درمان کند. استفاده از مسدود کننده های TNF در دهه های گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است و به ارزش بازار تقریباً ۴۰ میلیارد دلاری رسیده است.
با این حال، مسدود کننده های TNF در جلوگیری از طوفان سیتوکین که می تواند از عفونت کووید-۱۹ و گندخونی ایجاد شود، ناموفق بوده اند. این تا حدی به این دلیل است که این TNF دقیقاً چگونه اثرات سمی خود را بر روی بدن ایجاد می کند، برخلاف سال ها تحقیق و پژوهش هنوز به درستی درک نشده است.

چگونه TNF می تواند کشنده باشد؟

مطالعه گندخونی ممکن است سرنخ هایی در مورد اینکه TNF چگونه میانجی واکنش سیستم ایمنی به عفونت می شود، ارائه دهد. مسدود کننده های TNF در شرایط التهابی حاد مانند گندخونی، کمتر قادر به مقابله با تولید بیش از حد TNF هستند. با این حال، مطالعات روی موش ها نشان می دهد که مسدود و خنثی کردن TNF می تواند از مرگ حیوان در اثر LPS باکتریایی جلوگیری کند.

اگرچه پژوهشگران هنوز دلیل این اختلاف را درک نکرده اند، اما این موضوع، نیاز به درک بیشتر چگونگی کمک TNF به سپسیس را برجسته می کند.

پژوهشگران می گویند، سلول های خونی ساخته شده در مغز استخوان یا& میلوئیدی به عنوان تولیدکنندگان اصلی TNF شناخته می شوند. بنابراین ما مشکوک شدیم که آیا سلول های میلوئیدی نیز واسطه مرگ ناشی از TNF هستند یا خیر.

آنها می گویند: ما اول شناسایی کردیم که کدام مولکول های خاص ممکن است از مرگ ناشی از TNF محافظت کنند. هنگامی که به موش ها دوز کشنده ای از TNF تزریق کردیم، متوجه شدیم که موش های فاقد TRIF یا CD14دو پروتئین که معمولاً با پاسخ های ایمنی به LPS باکتریایی و نه TNF مرتبط هستند-& بقای خود را بهبود می بخشند. این یافته به موازات پژوهش قبلی ما بود که این عوامل را به عنوان تنظیم کننده های یک مجتمع پروتئینی که مرگ و التهاب سلولی را در پاسخ به LPS کنترل می کند، شناسایی کرد.

آنها افزودند: در مرحله بعد، می خواهیم بفهمیم کدام سلول ها در مرگ ناشی از TNF نقش دارند. وقتی دوز کشنده TNF را در موش هایی که فاقد این دو پروتئین در دو نوع خاص سلول های میلوئیدی، نوتروفیل ها و ماکروفاژها بودند، تزریق کردیم، موش ها علائم گندخونی را کاهش دادند و بقای خود را بهبود بخشیدند. این یافته ماکروفاژها و نوتروفیل ها را به عنوان محرک های اصلی مرگ ناشی از TNF در موش ها معرفی می کند.

پژوهشگران در انتها گفتند: نتایج ما همچنین TRIF و CD14 را به عنوان اهداف درمانی بالقوه برای گندخونی، با توانایی کاهش مرگ سلولی و التهاب نشان می دهد.