گیاهی مقاوم در مناطق کم آب ایران

تنش خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی در ایران می باشد.خشکسالی و تنش ناشی از آن مهمترین و رایجترین عوامل تنشزای محیطی غیرزنده است که تولیدات کشاورزی و باغی را بامحدودیت مواجه ساخته و هرساله خسارات هنگفتی به این محصوالت در جهان و به خصوص ایران که به عنوان کشوری خشک و نیمه خشک محسوب میگردد وارد مینماید و بازده استفاده از مناطق نیمه خشک و دیم خیز را کاهش میدهد. آثار این عوامل زمانی بروز می کند که ترکیبی از عوامل فیزیکی و محیطی باعث ایجاد تنش در فیزیولوژی رشد گیاه و درنتیجه باعث کاهش تولید می شود، در نتیجه تولید گیاهان دارویی هم دچار کم می شود.تنش خشکی رشد دانه های گرده و رشد لوله گرده در خامه و بافت تخمدان و تخمک را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین پژمردگی کلاله مانع رشد لوله گرده می شود. اثر تنش در مرحله پر شدن دانه ها بسیار بارز است. چون عملکرد بالقوه بستگی به وزن و تعداد دانه دارد که این امر مستلزم گرده افشانی کامل و تجمع مواد فتوسنتزی در دانه می باشد. مواد جمع شونده در دانه ها از طریق فتوسنتز در خود دانه و انتقال مواد غذایی از سایر قسمت های گیاه به دانه تامین می شوند.

جالب است بدانیم کلپوره (Teucrium polium) یک گیاه دارویی از تیره نعناع است که در مناطق سنگلاخی اروپا و جنوب غربی آسیا ازجمله ایران می روید. یک گیاه گلدار وحشی است. طی تحقیقاتی به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر گیاه کلپوره آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی طراحی و به صورت گلدانی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال، اسانس گیری با دستگاه کلونجر و تجزیه و شناسایی اسانس با دستگاه GC/MS انجام شد. با تجزیه اسانس مشخص شد این گیاه غنی از متابولیت های ضد باکتری همچون بتا- پینن و بتا- کاربوفیلن می باشد که از اهمیت بسزایی در داروسازی برخوردار هستند. گیاهان از طریق مکانسیمهای مختلفی در برابر خشکی مقاومت میکنند، گیاه کلپوره با به کارگیری برخی مکانیسم های تحمل به خشکی مانند افزایش طول ریشه، افزایش پرولین و پروتئین در مقابل تنش خشکی مقاومت می کند. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. ضدباکتری، ضدالتهاب، ضدتب، ضدعفونی کننده، ادرارآور، قارچ کش، کاهش دهنده پرفشاری خون، ضداسپاسم و معرق می باشد.در واقع، داروهای گیاهی به طور فزاینده ای در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال، داروهای گیاهی بدون خطر نیستند و موارد بسیاری از سمیت های کلیوی، سمیت کبدی یا سایر عوارض گزارش شده است.