آزمایش هموگلوبین A1C

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، درصد هموگلوبین گلیکوزیله& A1c (HbA1c%) در خون کامل انسان، نشان دهنده میانگین غلظت گلوکز پلاسما در یک دوره زمانی طولانی است و برای تشخیص دیابت استفاده می شود.

A1C چیست؟

هموگلوبین مولکولی است که در گلبول های قرمز قرار دارد و وظیفه حمل اکسیژن در خون را به عهده دارد. درصورتی که سطح قند خون بالا برود، مقداری از آن به هموگلبین می چسبد. هموگلوبینی که گلوکز به آن می چسبد، هموگلوبین A نام دارد.

ترکیب نهایی حاصل، «هموگلوبین گلیکه» نام دارد. (با نام اختصاری هموگلوبین (A1C

روش انجام آزمایش هموگلوبین A1C

آزمایش هموگلوبین A1C میانگینی از سطح قند خون فرد در طول 2- 3 ماه را نشان می دهد. این تست خونی علاوه بر بررسی روند درمان دیابت، در تشخیص دیابت نوع2 هم به پزشکان کمک می کند. این تست با نام آزمایش «هموگلوبین ای وان سی» هم شناخته می شود.
گلوکومتری یا تست های قند خون خانگی، سطح قند خون فرد را در زمان انجام تست نشان می دهند. اما آزمایش A1C میانگینی از قند خون در یک بازه ی وسیع تر یعنی حدود 3 ماهه بدست می دهد. انجام آزمایش هموگلوبین A1C در اکثر مبتلایان به دیابت ضرورت دارد.

رنج نرمال هموگلوبین A1C

آزمایش هموگلوبین A1C یک تست خونی است؛ نیاز به آمادگی خاصی از قبل ندارد و هر فردی می تواند آن را انجام دهد. این آزمایش برخلاف قند خون ناشتا یا FBS ، نیاز به ناشتایی ندارد.

رنج نرمال هموگلوبین A1C
نتایج آزمایش ای وان سی به صورت درصد نمایش داده می شوند؛ این درصدها می گویند که چقدر از هموگلوبین در خون فرد با گلوکز باند شده است. هر کدام از محدوده ها معنای متفاوتی دارند:
• نرمال: زیر 5.7 درصد
• پره دیابتیک یا پیش دیابتی: 5.7 درصد تا 6.4 درصد
• دیابت: 6.5 درصد و بالاتر
اما A1C & به تنهایی برای نهایی شدن تشخیص دیابت کافی نیست و پزشک آزمایشات دیگری هم درخواست می کند؛ درنهایت پزشک با کنار هم قرار دادن نتایج آزمایشات تشخیص دیابت را نهایی می کند.

عدد A1C می تواند تحت تاثیر عومل گوناگونی تغییر کند. از جمله:
& • بیماری های کبدی
& • بیماری های کلیوی
& • برخی مشکلات خونی از قبیل کم خونی داسی شکل
• & از دست دادن اخیر خون یا انتقال خون
• & کم خونی شدید
• & اوایل یا اواخر بارداری
& • برخی دارو های خاص مثل برخی داروهای درمان HIV
& • سطح پایین آهن
• & حال عمومی بد
• & اضطراب

در چه محدوده ای باید حفظ شود؟

انتظار می رود سطح ای وان سی در فردی که دیابت ندارد، زیر 5.7 درصد باشد.
فردی که مبتلا به دیابت است، & A1C 6.5 و بالاتر دارد؛ درمان های دردسترس دیابت تلاش می کنند که A1C را زیر 7 درصد حفظ کنند. با این حال محدوده هدف در افراد مختلف بسته به شرایط و داروهای مصرفی می تواند متفاوت باشد.
بین 5.7 و 6.4 به عنوان «پره دیابتیک یا پیش دیابتی» شناخته می شود؛ این افراد گرچه دیابت ندارند، اما بیش از سایرین درمعرض ابتلا به دیابت هستند. به همین دلیل لازم است که سبک زندگی خود را اصلاح کنند، رژیم غذایی سالم را رعایت کنند، به طور منظم ورزش کنند و سیگار نکشند.

چرا انجام آزمایش A1C اهمیت دارد؟

انجام آزمایش هموگلوبین A1C و اندازه گیری قند خون برای بررسی روند درمان دیابت اهمیت دارند؛ در صورت عدم درمان و کنترل بیماری دیابت، ریسک بروز عوارض بیماری از قبیل بیماری های قلبی و عروقی بالا می رود.

نگه داشتن یا رسیدن به A1C ِزیر 7 درصد می تواند از بروز بسیاری از عوارض بیماری دیابت پیشگیری کند؛ از جمله:

تاری دید
سکته مغزی
بیماری کلیوی
بیماری های قلبی و عروقی

افراد مبتلا به دیابت هر چند وقت یک بار لازم است تست A1C انجام دهند؟

انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که افراد مبتلا به دیابت، دستورالعمل زیر را دنبال کنند؛

انجام آزمایش هموگلوبین A1C

حداقل سالانه دو بار در افرادی که قند خونشان در محدوده هدف، ثابت است؛
بیش از دو بار در سال در کسانی که برنامه درمانی شان تغییر می کند و یا قند خون شان هنوز به محدوده هدف نرسیده است.

& ADA برای کسانی که دیابت ندارند، دستورالعمل زیر را توصیه می کند:

افراد بالای 45 سال
و افراد زیر 45 سال که دارای ریسک فاکتورهای ابتلا به دیابت از قبیل چاقی هستند، یک تست پایه بدهند؛ براساس نتایج آزمایش ممکن است تست های بیشتری لازم باشد.

توصیه هایی برای کمک به پایین آوردن A1C
درصورت ابتلا به دیابت داروهای زیادی دردسترس هستند که می توانند به پایین آوردن سطح A1C کمک کنند. با این حال اصلاح سبک زندگی هم می تواند در همراهی با داروها کمک کننده باشد:
ورزش کنید
انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند همه افراد حداقل 150 دقیقه ورزش متوسط هوازی از قبیل پیاده روی یا دوچرخه سواری در طول یک هفته انجام دهند.

مصرف شیرینی و کربوهیدرات های تصفیه شده را به حداقل برسانید
برای کمک به درمان دیابت در قدم اول لازم است رژیم غذایی تان را تغییر دهید. مصرف شیرینی جات، کربوهیدرات های تصفیه شده مثل برنج و ماکارونی، نوشابه و آبمیوه های صنعتی را به حداقل برسانید.

وزن ایده آل داشته باشید

درصورتی که اضافه وزن یا چاقی دارید، با تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش سعی کنید به وزن ایده آل برسید. چاقی زمینه را برای بروز بسیاری از عوارض دیابت از قبیل بیماری های قلبی و عروقی فراهم می کند.

اضطرابتان را کنترل کنید
از تمرین های مدیتیشن و ریلکسیشن کمک بگیرید. درصورتی که اضطراب با این روش ها کنترل نشد، بهتر است از یک روان درمانگر کمک بگیرید.
فراموش نکنید تغییر عدد ای وان سی نیاز به گذشت زمان دارد و در کوتا ه مدت و به سرعت تغییر نمی کند.