اثرات سایتوتوکسیک ریشه شیرین بیان

گیاه شیرین بیان با نام عملی glabra Glycyrrhiza از گیاهان بومی ایران می باشد و ریشه آن حاوی ترکیبات مهمی چون گلیسیریزین، فلاونوئید (ایزولیکوئیرتین و لیکوئیرتین)، ایزوفلاونوئید، کومارین و فیتواستروژن می باشد. ایزوفلاونهای موجود در این گیاه فعالیت آنتیاکسیدانی قوی دارند. ارزش درمانی این گیاه در موارد: ضد سرفه، ضد دیابت، ضد میکروب و ویروس ثابت شده است.شیرین بیان در تمام مناطق ایران به صورت خود رو رشد می کند. اگرچه این گیاه در بسیاری از کشور ها به عنوان گیاه دارویی کشت می شود، اما در دیم زار های استان کرمانشاه، ایلام، فارس، خوزستان و مزارع کشاورزی شهر های مرکزی، چون اصفهان و اراک به عنوان یک علف هرز در مزارع نخود و گندم محسوب می شود. تحقیقات اخیر بر روی فعالیت عصاره و ترکیبات ریشه شیرینبیان، از لحاظ فعالیت ضد تکثیری، فوکوس شده است.به طور کلی بسیاری از داروهای شیمیایی که به منظور شیمی درمانی سرطان به کار برده می شوند، بر روی تقسیم سلولی سلول های سرطانی اثر می گذارند؛ به خصوص در مورد آن دسته از سرطان هایی که سرعت تقسیم سلولی در آن ها بسیار بالاست. این داروها که سبب آسیب رساندن به سلول می شوند، سایتوتوکسیک نامیده می شوند. گیاه دارویی شیرین بیان به طور وسیعی در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. تحقیقات جدید نشان داده است که اثرات درمانی ریشه شیرین بیان توسط ماده موثره آن به نام گلیسیریزیک اسید با خواص آنتی اکسیدانی اعمال می شود و این اثر احتمالا روی سلول های سرطانی می تواند اثرات سایتوتوکسیک داشته باشد. در این پژوهشی اثر سایتوتوکسیک عصاره ریشه شیرین بیان روی سلول های سرطانی پستان موش سوری BALB/c بررسی شدو مشخص شد عصاره متانولی ریشه شیرین بیان اثر مهاری بر توان زیستی سلولهای سرطان پستان رده 4T1 دارد و اثر سایتوتوکسیک عصاره ریشه شیرینبیان بر سلولهای سرطانی وابسته به دوز و زمان بوده است. در واقع سمیت عصاره ریشه شیرین بیان منجر به ایجاد تغییرات مورفولوژیکی در سلول های رده 4T1 شد و کاهش قدرت زیستی سلول ها وابسته به دوز و زمان بود. همچنین دو مطالعه نشان داده است که ریشه شیرین بیان می تواند تاثیرات مثبتی در روند درمان انواع خاصی از سرطان داشته باشد. یکی از اصلی ترین ترکیبات دارویی گیاه شیرین بیان گلیسیریزین است. نتایج آزمایش ها مشخص کرد که گلیسیریزین باعث آپوپتوز (مرگ سلولی) سرطان معده و سلول های سرطان خون می شود. گروهی از محققان اسید گلیسیرتیک، ماده ای در گلیسیریزین را روی سلول های سرطان معده، سرطان خون و سرطان کبد آزمایش کردند. این بار نیز این ترکیب با ایجاد آپوپتوز رشد سلولی را سرکوب کرد.