بررسی کم شنوایی ارثی با استفاده از NGS

به گزارش واحد ژنتیک پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، کم شنوایی ارثی (HL) یکی از شایع ترین اختلالات حسی است که میزان بروز آن 1 تا 2 مورد در هر 1000 نوزاد است. در سال 2021، سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که بیش از 1.5 میلیارد نفر در طول زندگی خود کاهشی در ظرفیت شنوایی خود تجربه می کنند و حداقل 430 میلیون نفر به مراقبت نیاز دارند. کم شنوایی ارثی در 70 درصد نوزادان غیر سندرمی است. 30 درصد باقیمانده با فرم سندرمی ظاهر می شوند و ناهنجاری های اضافی را نشان می دهند. ناشنوایی یک بیماری با ناهمگونی ژنتیکی و بالینی بالا است. تشخیص بالینی می تواند درجه ناشنوایی را تعیین کند اما نمی تواند علت بیماری را روشن کند. عوامل ژنتیکی بیش از 50٪ موارد را تشکیل می دهند، که در آن اکثریت توارث اتوزومال مغلوب (75-80٪) را نشان می دهند. 25 تا 25 درصد توارث اتوزومال غالب و 1.0-1.5 درصد وراثت وابسته به X یا میتوکندری را نشان می دهند. نتایج حاصله مرجعی برای توسعه غربالگری ژنتیکی یا تشخیص ناشنوایی مناسب است.

توسعه پروژه ژنوم انسانی ترکیب ژنتیک و پزشکی بالینی را برای تشخیص ارتقا داده است. ظهور غربالگری ژنتیکی و تشخیص ناشنوایی برای روشن شدن علت ناشنوایی و جلوگیری از وقوع آن اهمیت زیادی دارد. از دهه 1980 با توسعه فناوری پیشرفت زیادی در مطالعه علت ژنتیکی ناشنوایی حاصل شد. تا به امروز، بیش از 258 ژن ناشنوایی شبیه سازی یا شناسایی شده است و گزارش شده است که بیش از 500 ژن ممکن است در فنوتیپ ناشنوایی نقش داشته باشند. با این حال، تشخیص ناشنوایی ارثی به دلایل زیر بسیار چالش برانگیز است: اولاً، ناشنوایی ارثی یک بیماری با ناهمگونی ژنتیکی، بالینی و قومی بسیار بالا است. ثانیاً، ژن های ناشنوایی ارثی ممکن است دسته های مختلفی از انواع ژنتیکی داشته باشند، مانند تغییرات تک نوکلئوتیدی (SNVs)، درج ها و حذف ها (INDELs) و CNVs. ثالثاً، اکثر گونه های ژن ناشنوایی به طور مکرر رخ نمی دهند.

نتایج تحقیقات اخیر نشان داد که غربالگری NGS یک فناوری قدرتمند برای شناسایی جهش در ژن های HL است. از دیدگاه اپیدمیولوژیک، جهش های GJB2 و SLC26A4 در 28.5 درصد موارد ناشنوایی با یک واریانت ژنی دخیل بودند، در حالی که بقیه موارد از جهش های ژنی نادر ناشی می شدند. به عنوان مثال، CDH23، PCDH15 و MYO7A ژن های بزرگی هستند و به نظر می رسد که این ژن ها بیشتر مستعد جهش هستند.