روز جهانی آلزایمر

به گزارش روابط عمومی پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران، همه ساله روز ۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور) به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایش‌های مختلفی برگزار می ‌شود.

تاریخچه آلزایمر
در سال ۱۹۰۱، روان‌ شناس و عصب‌ شناس آلمانی «آلویز آلزایمر» اولین مورد این بیماری را کشف و در مورد آن نوشت، که بعد ها به بیماری آلزایمر معروف شد. بیمار یک زن ۵۰ ساله بود به اسم «آگوست دتر». آلویز آلزایمر این زن را از زمان بستری شدنش در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا زمان مرگ او در سال ۱۹۰۶ همراهی کرد.

تعریفی از آلزایمر
بیماری آلزایمر (به انگلیسی: Alzheimer’s disease) یا بیماری فراموشی که به اختصار آلزایمر خوانده می ‌شود، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می ‌رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختلال حافظه ‌است. اختلال حافظه معمولاً به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می ‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته ‌های اخیر محدود می ‌شود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می ‌بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده ‌است فراموش می‌ کند و مجدداً همان سؤال را می ‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می ‌کند و نمی ‌داند کجا گذاشته ‌است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌ شود و نمی‌تواند حساب دارائیش را نگه دارد. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد م ی‌شود. کم‌ کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می ‌کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکرد های اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.
آلزایمر رایج ‌ترین شکل زوال عقل است. علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات به خصوص حافظهٔ موقت در دوران پیری آغاز شده و به ‌تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌ گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتی‌ های تنفسی به پایان می ‌رسد. مرگ پس از پنج تا ده سال از بروز علائم اتفاق می ‌افتد؛ اما بیماری حدود بیست سال قبل از ظهور علائم آغاز شده ‌است. این بیماری با از دست رفتن سیناپس های نورون ها در برخی مناطق مغز، یک‌ روزه شدن سلول‌های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی به نام پلاک ‌های پیری (SP) در خارج نورون ‌های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته ‌های به نام NFT در جسم سلولی نورون ‌ها، مشخص می ‌شود.
پنج درصد از جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر به بیماری آلزایمر متوسط تا شدید مبتلا هستند و این در حالی است که ۱۰ تا ۱۵ درصد سالمندان در همین گروه سنی از بیماری آلزایمر خفیف رنج می ‌برند.

عوامل دخیل در بیماری آلزایمر
•سن بالا
•سابقه خانوادگی
•جنس مونث بودن
•سندرم داون بودن
•افسردگی
•کم تحرکی
•کم خوابی
•مصرف زیاد نمک
•اضطراب
•دخانیات

انجمن آلزایمر ایران
انجمن آلزایمر ایران، اولین تشکیل غیر دولتی (NGO) آموزشی، درمانی، مراقبتی و توانبخشی افراد مبتلا به آلزایمر در کشور است که در بهمن سال ۱۳۸۰ با کمک مرکز بهداشت غرب در درمانگاه شهید غفاری توسط تعدادی از خیرین شهرک اکباتان جهت ارتقای کیفیت زندگی افراد مبتلا تأسیس شد.

دارو و درمان آلزایمر
برای بیماری آلزایمر درمان قطعی وجود ندارد اما برخی از دارو ها اثر پیشگیرانه دارد و موجب کاهش علائم و پیشرفت این بیماری می‌ شود. داروی دونپزیل در مراحل متوسط و شدید بیماری آلزایمر تجویز می ‌شود. این دارو تنها علائم درک و شناخت، حافظه، قدرت صحبت و فعالیت ذهنی بیمار را بهبود می ‌بخشد. البته این دارو عوارض زیادی مثل عصبی شدن، سرگیجه، تکرر ادرار، بی اشتهایی، درد قفسه سینه، تشنج، کاهش وزن و تاری دید را به دنبال خواهد داشت. داروی گالانتامین عملکرد سلول‌های عصبی در مغز را بهبود می‌ بخشد. در مراحل خفیف تا متوسط بیماری آلزایمر تجویز می ‌شود. این دارو به شکل قرص، کپسول و یا محلول خوراکی در دسترس است. داروهای ریواستیگمین، نامزاریک، آدوکانوماب و سولانزوماب جهت درمان بیماران آلزایمری تجویز می ‌شود.