تست گاز خون شریانی

اطلاعات تکمیلی گاز خون شریانی:

آزمایش گاز خون میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون را اندازه گیری می کند. همچنین برای تعیین PH خون یا میزان اسیدی بودن آن استفاده می شود. این آزمایشات معمولاً به عنوان آزمایش گاز خون یا آزمایش خون شریانی (ABG) شناخته می شود. سلول های قرمز خون شما اکسیژن و دی اکسید کربن را به بدن منتقل می کنند که به عنوان گازهای خون شناخته می شوند. هنگامی که خون از ریه های شما عبور می کند، اکسیژن به درون خون جریان می یابد در حالی که دی اکسید کربن از خون به داخل ریه ها می ریزد. آزمایش گاز خون می تواند تعیین کند که ریه های شما چقدر قادر به انتقال اکسیژن به خون و حذف دی اکسید کربن از خون هستند. عدم تعادل در اکسیژن، دی اکسید کربن و سطح pH خون شما می تواند وجود برخی از شرایط پزشکی را نشان دهد.

.علت انجام تست گاز خون شریانی:

ارزیابی کارایی تبادل گازهای ریوی، بررسی کارکرد سیستم تنفسی، وضعیت هومئوستاز الکترولیتها و تعیین سطح اسید و باز متابولیک (کلیوی) و تنفسی (تهویه ای) و پایش درمان تنفسی در اختیار قرار می دهد.

روش آزمایشگاهی گاز خون شریانی:

آزمایش گاز خون نیاز به جمع آوری نمونه کوچکی از خون دارد.سپس نمونه خون توسط دستگاه قابل حمل یا آزمایشگاه در محل تجزیه و تحلیل می شود. برای اطمینان از نتیجه دقیق آزمایش، باید نمونه را حداقل 10 دقیقه تجزیه و تحلیل شود.

گاز خون شریانی_Arterial Blood Gas:

پارامترهای مهم در تفسیر گازهای خون شریانی عبارتند از:

• PH خون:

این پارامتر وضعیت خون را از نظر اسید و باز نشان می دهد. PH طبیعی خون بین 7.35-7.45 است. مقدار متوسط میزان pH 7.40 است.PH بیشتر از 7.40 آلکالوز و PH کمتر از این مقدار اسیدوز نام دارد.

• فشار دی اکسید کربن خون ( PaCO2):

نمایانگر میزان دی اکسید کربن موجود در خون شریانی است. این گاز توسط متابولیسم سلولی ساخته شده و از طریق ریه ها دفع می گردد. میزان طبیعی آن بین ۳۵-۴۵ میلیمتر جیوه و بطور متوسط ۴۰ میلیمتر جیوه است.

افزایش این میزان از 45 میلیمتر جیوه را اسیدوز تنفسی و کاهش آن از 35 میلیمتر جیوه را آلکالوز تنفسی می گویند. تغییرات PaCO2 نسبت عکس با تغییرات PH دارد.

• میزان بی کربنات خون (HCO3):

تولید بی کربنات یکی از مراحل دی گاز دی اکسید کربن از خون است. غلظت یون بی کربنات یک پارامتر متابولیک محسوب می شود و تغییرات آن بیانگر وجود اسیدوز و یا آلکالوز متابولیک است. میزان طبیعی یون بی کربنات بین 22 تا 26 میلی اکی والان در لیتر و یا به طور متوسط 24 میلی اکی والان در لیتر است. افزایش آن از 26 میلی اکی والان در لیتر نمایانگر آلکالوز متابولیک و کاهش آن از 22 میلی اکی والان در لیتر بیانگر اسیدوز متابولیک است. تغییرات بی کربنات نسبت مستقیم با تغییرات PH دارد.

• Base Excess (BE):

مقدار BE وابسته به تجمع اسید یا باز غیر فرار در خون است. مقدار طبیعی BE بین ۲+ و ۲- متغیر بوده و بر حسب میلی اکی والان در لیتر بیان می شود. افزایش BE از نمایانگر احتباس باز و یا به عبارت دیگر آلکالوز متابولیک و کاهش آن از ۲- نمایانگر احتباس اسید غیر فرار و یا به عبارت دیگر اسیدوز متابولیک است.

• میزان کل CO2 یاTotal Co2 content) ):

مجموع غلظت یون بی کربنات، اسید کربنیک و دی اکسید کربن موجود در خون، چون حدود 95 از میزان کل 2CO را یون بی کربنات تشکیل می دهد. این میزان تقریبا برابر با مقدار یون بی کربنات یعنی حدود 25/2 میلی اکی والان در لیتر است.

• Buffer Base (BB)

BBحاصل جمع آنیون های پلاسما یعنی بی کربنات، پروتئین، هموگلوبین و فسفات ها بوده و مقدار آن میلی مول در لیتر است. رابطه ساده ای بین BE و BB پلاسما وجود دارد. در صورت بروز آلکالوز متابولیک، مقدار آن افزایش یافته و در صورت وجود اسیدوز متابولیک از میزان آن کاسته می شود.

• شکاف آنیونی یا :Anion Gap (AG)

پارامتری جهت کشف علت اسیدوز متابولیکی است که حاصل تفاضل آنیون ها و کانون های سرم می باشد. مقدار طبیعی AG بین 8 تا 16 و بطور متوسط 12 میلی اکی والان در لیتر است. کاهش AG در هیپوآلبومینمیا و افزایش آب و یا مولتیپل میلوما دیده می شود. افزایش AG در اسیدوز متابولیک دیده می شود.